© 2023
काठमाडौँ। नेपाल योजनाबद्ध विकासमा लागेको दशकौँ भइसकेको छ । प्रारम्भको केही समय योजना प्रणाली र यसबाट बनेका आवधिक योजनाबारे सबैतिर चासो रहने गरेको थियो । हाल पन्ध्रौँ योजनासम्म आइपुग्दा आवाधिक योजनाहरु औपचारिकतामा सीमित हुँदै यसप्रतिको आशा र चासो क्रमिक तवरमा घट्दै गएको पाइन्छ । फलस्वरुप योजना प्रणाली र स्वयं योजनातर्जुमा
फागुन ७, प्रजातन्त्र दिवस । यस अवसरमा सबैमा शुभकामना । तत्कालीन कठोर अवस्थामा मुलुकलाई अध्याँरोबाट उज्यालोतर्फ लैजाने सबै आदरणीय छन्,
जहाँ प्रजातन्त्र छ त्यहाँ मात्र प्रेस स्वतन्त्रता सम्भव छ । लोकतान्त्रिक शासन प्रणालीको अनुपस्थितिमा स्वतन्त्र प्रेस कल्पनामात्रको विषय होला तर
वर्षौं दुःखकष्ट सहेर राजनीति गरेका दल र तिनका नेताहरु बिस्तारै अलोकप्रिय बन्ने र क्षणिक सस्तो प्रचारसहित नयाँ बहाव ल्याउन सकेका
सक्कली भनेको सक्कली नै हो । यसमा केही जोडिरहनु पर्दैन । नक्कलीलाई जति सिङगारे पनि कहिल्यै सक्कली हुँदैन । यो
प्रेम पनि गुलाफ जस्तै सुगन्धित हुन्छ र अझ सुन्दर बन्छ। यति मात्र होइन गुलाफको फूलमा काँडा पनि हुन्छ। यसले प्रेमीहरुलाई
पृथ्वीनारायणको स्वर्गबाससँग नेपालमा राजा जन्मिएन, महेन्द्रपछि कम्युनिष्ट देखिएनन्, वीरेन्द्रसँग प्रजातन्त्रको मृत्यु भयो, बहादुर शाहपछि वीर भेटिएनन्, कालु पाण्डेपछि योद्धा पाइएनन्,
नीतिगत व्यवस्था र उपकरणहरू तथावत छन् भने चर्चाका अन्य विषयहरुमा मौद्रिक नीतिको समीक्षाले बोलेको छैन। अब आउने निर्देशनहरुमार्फत अन्य विषयहरु
एकाध अपवाद वाहेक त्यस्ता व्यक्तिहरु न सल्लाहकार हुन वा सल्लाह दिन हैसियत राख्छन् वा तिनिहरुमा कुनै विज्ञता नै हुन्छ ।
संखुवासभाले सप्तरीको आँप बुझेकै छैन । इलामको तरकारी झापाले संकलन गर्न सोचेकै छैन ।तर हामी सिलिगुडी र भारतका छेउछाउका उत्पादनलाई
हाम्रो पेटमा विभिन्न थरीका झन्डै दश निल ९१०,००,००,००,००,००,०००० अर्थात् १०० ट्रिलियन माइक्रोबायोम रहन्छन् । यी कीटाणु–जीवाणुहरुको उपस्थितिले पेट र मस्तिष्कको
अपाङ्गता भएका व्यक्तिको पनि मानव हुन र उनिहरु पनि मानवअधिकारबाट बञ्चितिमा छन् भने कुनै रिपोर्टिङ हुँदैन् । यसमा न त
धर्मको उत्पत्ति, ईश्वरको पूजा सबैभन्दा पहिले जहाँबाट शुरु भयो तिनीहरूले ईश्वर नस्वीकार्नु, धर्म नमान्नुजस्तो उद्दण्ड अरु के हुन्छ ? कार्लमाक्सले
काठमाडौं । आत्मदाह गरेका प्रेम प्रसाद आर्चायलाई किर्तिपुरस्थित वर्न अस्पतालको आईसीयू कक्षमा भेट्न गएको बेला भिडिओ खिचेको भन्दै आलोचना भएपछि
विज्ञ कर्मचारीको सरुवा जथाभावी गरिनु हुँदैन भन्ने मान्यता छ। यो नतिजामुखी प्रशासनको मान्यता हो । हाम्रोमा कर्मचारीको सरुवा कतिखेर गर्ने
यसले संसदीय रिपोर्टिङलाई नै समाप्त पार्ने निश्चित छ । संसद भवनभित्र रिपोर्टिङका सन्दर्भमा पास वितरण तथा व्यवस्थापनमा कुन मिडिया मुलधारको
सामान्य अर्थमा हेर्दा सरकार गठनको ३० दिन ठूलो समय होइन तर, प्रत्येक दिन केही नयाँ गर्नैपर्छ भन्नेका निम्ति भने मूल्यवान्
बागमती । आज माघ १० गते । आजभन्दा दुईसय ६० वर्षअघि आजकै दिन बङ्गाली नवाव मीर कासिमको फौजलाई पराजित गर्दै
आज दशकौं पछि नेपालमा बर्षमा एक पटक फगत दुई चार सय रूपियाको कपडा लत्ता नपाएर देशको जनता मर्नु परिरहेको छ।
अहिले सञ्चारकर्मी हुनलाई पत्रकार नै हुनु पर्दैन, सामाजिक सञ्जाल भए हुन्छ । किनभने हरेक व्यक्तिले यसैबाट सञ्चार गरिरहेको छ ।