गुनासो असन्तुष्टि हो। सन्तुष्टि सेवा भित्रको नतिजा हो। सुशासन केन्द्रीय नीतिमा सन्तुष्टिको मापन गरिन्छ। र कर्मचारी नीतिमा कर्मचारीका असन्तुष्टिलाई कहाँ सम्बोधन गरिएको छ भन्ने कुरा प्रत्यक्षरुपमा देखिँदैन। त्यस्ता देशमा कर्मचारी प्रशासनमा सुधार सर्वप्रथम राम्रा पक्षहरूको खोजीबाट गरिने गर्छ। नेपालको निजामती सेवामा असन्तुष्टिका विषयमा थुप्रै सुधारका प्रयास भएका छन्। तर सन्तुष्टिको
शकुन्तलाका सुपुत्र भरतले राज्य गरेका कारण भरतखण्ड भनिएको हो भन्ने भ्रम अहिलेसम्म छ ।
यसो गर्दा 'बिर्स र क्षमा गर' को आधार नभै 'नबिर्स तर क्षमा गर' (forgive but not forget) को सिद्धान्तमा अगाडि
पशुपतिको सत्यतथ्य उत्पत्तिका बारेमा कि त मौन बहने पवित्रतम वाग्वती नदीलाई थाहा छ, कि त शान्त र सौम्य भएर कैयौँ
हिजो कांग्रेसको हातबाट खोसिएका यी ‘उपलब्धि’ हरुलाई फिर्ता ल्याउन सभापतिका सारथि बन्न उनीहरु सकेको देखिँदैन । उनीहरुको अलमल सामाजिक सञ्जालबाट
राष्ट्रिय एकताको प्रवद्र्धन, संविधानको पालना र संरक्षण संविधानमा राष्ट्रपतिलाई राष्ट्राध्यक्ष, संविधानको संरक्षक र अभिभावकको रूपमा स्थापित गरिएको छ । गणतन्त्रलाई
कसरी समय मिलायो थाहा छैन, तर यो उपन्यास लेखेछ । लेख्न पनि आफ्नै विषयसँग मिल्ने यस्तो अद्भूत कथा लेखेछ ।
यहि अवस्था रह्यो भने नेपालको न्यायालय एकदिन पार्टी कार्यालयहरुको अखडा बन्नेछ । त्यसैले त न्यायालयलाई राजनीतिक क्षेत्रमुक्त गर्न ढिला भइसकेको
कतिको विज्ञता आत्म स्वाभिमानमा दबिएको छ। कसैको विज्ञता अर्कोलाई गाली गरेर बितेको छ। तर यो ऊर्जा सुशासन, सम्वृद्धि र विकासमा
अल्पविकसित देशले आफ्नो विकासको आवश्यकतालाई सम्बोधन गर्न योजनाबद्ध विकासको प्रणालीलाई उपयुक्त ठानी अनुशरण र अभ्यास गर्न थाले । कतिपय विकासोन्मुख
फागुन ७, प्रजातन्त्र दिवस । यस अवसरमा सबैमा शुभकामना । तत्कालीन कठोर अवस्थामा मुलुकलाई अध्याँरोबाट उज्यालोतर्फ लैजाने सबै आदरणीय छन्,
जहाँ प्रजातन्त्र छ त्यहाँ मात्र प्रेस स्वतन्त्रता सम्भव छ । लोकतान्त्रिक शासन प्रणालीको अनुपस्थितिमा स्वतन्त्र प्रेस कल्पनामात्रको विषय होला तर
वर्षौं दुःखकष्ट सहेर राजनीति गरेका दल र तिनका नेताहरु बिस्तारै अलोकप्रिय बन्ने र क्षणिक सस्तो प्रचारसहित नयाँ बहाव ल्याउन सकेका
सक्कली भनेको सक्कली नै हो । यसमा केही जोडिरहनु पर्दैन । नक्कलीलाई जति सिङगारे पनि कहिल्यै सक्कली हुँदैन । यो
प्रेम पनि गुलाफ जस्तै सुगन्धित हुन्छ र अझ सुन्दर बन्छ। यति मात्र होइन गुलाफको फूलमा काँडा पनि हुन्छ। यसले प्रेमीहरुलाई
पृथ्वीनारायणको स्वर्गबाससँग नेपालमा राजा जन्मिएन, महेन्द्रपछि कम्युनिष्ट देखिएनन्, वीरेन्द्रसँग प्रजातन्त्रको मृत्यु भयो, बहादुर शाहपछि वीर भेटिएनन्, कालु पाण्डेपछि योद्धा पाइएनन्,
नीतिगत व्यवस्था र उपकरणहरू तथावत छन् भने चर्चाका अन्य विषयहरुमा मौद्रिक नीतिको समीक्षाले बोलेको छैन। अब आउने निर्देशनहरुमार्फत अन्य विषयहरु
एकाध अपवाद वाहेक त्यस्ता व्यक्तिहरु न सल्लाहकार हुन वा सल्लाह दिन हैसियत राख्छन् वा तिनिहरुमा कुनै विज्ञता नै हुन्छ ।
संखुवासभाले सप्तरीको आँप बुझेकै छैन । इलामको तरकारी झापाले संकलन गर्न सोचेकै छैन ।तर हामी सिलिगुडी र भारतका छेउछाउका उत्पादनलाई
हाम्रो पेटमा विभिन्न थरीका झन्डै दश निल ९१०,००,००,००,००,००,०००० अर्थात् १०० ट्रिलियन माइक्रोबायोम रहन्छन् । यी कीटाणु–जीवाणुहरुको उपस्थितिले पेट र मस्तिष्कको