एजेन्सी । रोयल च्यालेन्जर्स बैंगलोर (आरसीबी) फ्रेन्चाइजि सन् २०२६ को इन्डियन प्रिमियर लिग (आइपीएल) सिजन अघि बिक्रीमा आउन सक्ने सम्भावना रहेको छ ।
डियाजियो पब्लिक लिमिटेड कम्पनी (पीएलसी) को भारतीय इकाई युनाइटेड स्पिरिट्स लिमिटेड (यूएसएल) ले बुधबार बम्बई शेयर बजार (बीएसई)लाई पठाएको पत्रमार्फत यसबारे जानकारी दिएको हो ।
कम्पनीले उक्त पत्रमा उल्लेख गरेअनुसार, उसले आफ्नी सहायक कम्पनी रोयल च्यालेन्जर्स खेलकुद निजी लिमिटेड (आरसीएसपीएल)मा गरिएको लगानीको समीक्षा प्रक्रिया सुरु गरेको छ ।
यो समीक्षा प्रक्रिया आरसीबीको पुरुष र महिला दुवै टिमका लागि हुनेछ । कम्पनीले यो प्रक्रिया सन् २०२६ मार्च ३१ भित्र सम्पन्न हुने अपेक्षा राखेको छ ।
एक महिनाअघि चर्चा थियो कि सिरम इन्स्टिच्युट अफ इन्डिया (भारतको सिरम संस्था)ले आरसीबीलाई करिब १७ हजार करोड रुपैयाँमा खरिद गर्न सक्ने सम्भावना छ ।
त्यसबेला कम्पनीका प्रमुख अदार पुनावाला ले सामाजिक सञ्जाल एक्समा लेखेका थिए — “सही मूल्यांकनमा आरसीबी एक उत्कृष्ट टिम हो ।”
विजय माल्याबाट सुरु भएको आरसीबीको यात्रा
आरसीबीका संस्थापक मालिक व्यवसायी विजय माल्या थिए । सन् २०१६ मा माल्या आर्थिक समस्यामा परेपछि ब्रिटेनस्थित कम्पनी डियाजियोले उनको मदिरा कम्पनीसँगै आरसीबी पनि खरिद गरेको थियो ।
आरसीबीलाई सन् २००८ मा विजय माल्याले १११.६ मिलियन अमेरिकी डलरमा (त्यो समय करिब ४७६ करोड रुपैयाँ) खरिद गरेका थिए । त्यो समयमा आरसीबी आइपीएलको दोस्रो सबैभन्दा महँगो टिम थियो। आरसीबीको स्वामित्व माल्याको कम्पनी यूएसएल सँग थियो ।
सन् २०१४ मा डियाजियोले यूएसएलमा ठूलो हिस्सेदारी किनेपछि र २०१६ मा माल्या बाहिरिएपछि आरसीबीको पूर्ण स्वामित्व डियाजियोको हातमा गयो । अहिले आरसीबीको सञ्चालन युनाइटेड स्पिरिट्स लिमिटेड (यूएसएल)को सहायक कम्पनी रोयल च्यालेन्जर्स स्पोर्ट्स प्राइभेट लिमिटेड (आरसीएसपीएल) ले गरिरहेको छ ।
यूएसएलका प्रबन्ध निर्देशक तथा प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सिइओ) प्रवीण सोमेश्वरले भने ‘आरसीबी हाम्रो कम्पनीका लागि सधैं एउटा महत्वपूर्ण चिन्ह (ब्रान्ड) रहिआएको छ, तर यो हाम्रो मुख्य व्यवसाय — मदिरा र पेय पदार्थ — को हिस्सा होइन ।”
उनका अनुसार, यो कदमले देखाउँछ कि यूएसएल र डियाजियो आफ्नो भारतस्थित कारोबारको समय–समयमा समीक्षा गर्दै आइरहेका छन् ताकि कम्पनीको कामकाज अझ प्रभावकारी र सुदृढ रहोस् ।
कम्पनीले यो पनि बताएको छ कि समीक्षा अवधिभर आरसीबी टिम र त्यससँग सम्बन्धित सबै व्यक्तिहरूका हित सुरक्षित गरिनेछ ।
आइपीएलको इतिहासमै सबैभन्दा ठूलो सौदा बन्ने सम्भावना
अहिलेसम्म आइपीएलको सबैभन्दा महँगो टिम लखनउ सुपर जायन्ट्स हो । यदि आरसीबी बिक्रीमा गयो भने, यो आइपीएल इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो फ्रेन्चाइजि सम्झौता (डिल) हुनेछ ।
सन् २०२१ मा आइपीएलमा दुई नयाँ टिम — लखनउ सुपर जायन्ट्स र गुजरात टाइटन्स — थपिएका थिए । त्यसबेला लखनउलाई आरपीएसजी समूहले ७,०९० करोड रुपैयाँमा र गुजरातलाई सिभिसी पुँजी (सीभीसी क्यापिटल)ले ५,६२५ करोड रुपैयाँमा खरिद गरेका थिए ।
हाल आरसीबीको मूल्यांकन करिब २ अर्ब अमेरिकी डलर (लगभग १७,००० करोड रुपैयाँ) गरिएको छ — जुन लखनउ र गुजरात टिमहरूको खरिद मूल्यभन्दा निकै माथि पर्छ ।
आरसीबीको प्रदर्शन इतिहास
आरसीबीले सन् २००८ मा आइपीएल सुरु भएयता एक पटक मात्र उपाधि जितेको छ । सन् २०२५ मा ।
त्यस्तै, आरसीबी महिला टिमले पनि महिला प्रिमियर लिग (डब्ल्यूपीएल) सन् २०२४ को उपाधि जितेको थियो ।
यद्यपि, आरसीबीलाई अझै पनि आइपीएलका तीन सबैभन्दा मूल्यवान फ्रेन्चाइजिहरूमध्ये एक मानिन्छ ।
आरसीबीको प्रदर्शन इतिहास यस प्रकार रहेको छ —
वर्ष स्थान टिप्पणी
२००८ ७औं स्थान पहिलो संस्करणमा कमजोर प्रदर्शन
२००९ २औं स्थान उपविजेता
२०१० ३औं स्थान उत्कृष्ट सुधार
२०११ २औं स्थान पुनः उपविजेता
२०१२ ५औं स्थान औसत प्रदर्शन
२०१३ ८औं स्थान सबैभन्दा तल्लो स्थान
२०१४ ७औं स्थान स्थिति सुधार हुन सकेन
२०१५ ३औं स्थान राम्रो प्रदर्शन
२०१६ २औं स्थान कोहलीको कप्तानीमा उपविजेता
२०१७ ८औं स्थान पुनः खराब प्रदर्शन
२०१८ ६औं स्थान औसत
२०१९ ८औं स्थान सबैभन्दा तल्लो स्थान
२०२० ४औं स्थान प्लेअफमा प्रवेश
२०२१ ३औं स्थान राम्रो प्रदर्शन
२०२२ ४औं स्थान स्थिर प्रदर्शन
२०२३ ६औं स्थान मध्यम प्रदर्शन
२०२४ ४औं स्थान सुधारित प्रदर्शन
