एजेन्सी । इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल)को १७ औं संस्करण २ दिनपछि सुरु हुँदैछ । २ महिनासम्म चल्ने यस प्रतियोगिताबाट भारतीय क्रिकेट कन्ट्रोल बोर्ड (बीसीसीआई)ले मनग्य आम्दानी गर्नेछ । विश्वका अन्य शीर्ष १० क्रिकेट लिगहरूको कमाई जोड्दा पनि आईपीएलभन्दा झन्डै चार गुणा पछाडि छन् ।
पाकिस्तानले आफ्नो फ्रेन्चाइज क्रिकेट लिग पीएसएलबाट एक सिजनमा प्रसारण अधिकारबाट जति कमाउँछ, त्यति नै आईपीएलले एक खेल प्रशारण गरेर कमाउँछ । आईपीएलको ब्रान्ड मूल्य २०२३ मा ८८ हजार करोड रुपैयाँ अनुमान गरिएको छ, जसले यसलाई क्रिकेटमा शीर्ष लिग बनाउँछ ।
आईपीएलपछि विश्वका शीर्ष १० क्रिकेट लिगको ब्रान्ड भ्यालु करिब २० हजार करोड रुपैयाँ छ । ब्रान्ड फाइनान्स, विश्वभरका ठूला ब्रान्डहरूको मूल्याङ्कन गर्ने परामर्शदाताको रिपोर्ट अनुसार, आईपीएलको मात्र ब्रान्ड मूल्य ८८,००० करोड रुपैयाँ छ, यी सबै भन्दा ४.४ गुणा बढी । यसको मतलब विश्वका शीर्ष १० लिगहरू ब्रान्ड मूल्यमा आईपीएल भन्दा ३४०५ कम छन् ।
इङ्ल्यान्डको ‘द हन्ड्रेड’ प्रतियोगिता क्रिकेट लिगको ब्रान्ड भ्यालुमा दोस्रो स्थानमा छ । पाकिस्तान सुपर लिग (पीएसएल) २,४८६ करोड भारु ब्रान्ड भ्यालुका साथ पाँचौं नम्बरमा छ । यसभन्दा ठीक तल भारतको वुमन्स प्रिमियर लिग (डब्लुपीएल) छ, जसको ब्रान्ड मूल्य २,२४६ करोड रुपैयाँ छ ।
ब्रान्ड मूल्य भनेको लिगको सम्पूर्ण इकोसिस्टमको मूल्य हो । प्रतियोगिताको ब्रान्ड मूल्य यसको प्रसारण अधिकार, राजस्व, स्टेडियम उपस्थिति, प्रायोजक, शीर्षक अधिकार, टिभी र अनलाइन दर्शकहरू, खेलाडी मूल्य निर्धारण, टोली मूल्य निर्धारण, र विज्ञापन द्वारा यो निर्धारण गरिन्छ ।
२०२३ मा, बीसीसीआईले आईपीएलको डिजिटल र टिभी अधिकारहरू बेचेर ४८,३९१ करोड रुपैयाँ प्राप्त गर्यो । यो रकम ५ वर्षको खेलका लागि प्राप्त भएको थियो, अर्थात् एक सिजनका लागि प्रसारणकर्ताहरूले ९,६७८ करोड रुपैयाँ तिरेका थिए । यस अनुसार बीसीसीआईले एक खेल देखाएवापत १ सय १९ करोड रुपैयाँ पाइरहेको छ ।
प्रसारकहरूले पीएसएलको एक सिजनका लागि पाकिस्तान क्रिकेट बोर्ड (पीसीबी)लाई १२४ करोड रुपैयाँ तिरेका छन् । अर्थात् एक खेलबाट ३.६० करोड रुपैयाँ । अस्ट्रेलियाको बिग ब्यास लिग (बीबीएल) प्रसारण अधिकारमा दोस्रो स्थानमा छ । क्रिकेट अष्ट्रेलिया ले यहाँ एक खेलका लागि १४.५० करोड रुपैयाँ पाउँछ । यस मामिलामा डब्लुपीएल तेस्रो स्थानमा र द हन्ड्रेड लिग चौथो स्थानमा छ ।
