खिमलाल देवकोटा –
संविधानसभाको निर्वाचनको संघारमा हामी छौ । नेपालीजनताको विगत साठी वर्षदेखिको चाहना जनयुद्धको अभिष्ट नेपाली जनता व्यवहारिक रुपमा सार्वभौम हुने एकमात्र अवसरका रुपमायसलाई लिईएको छ । दुर्भाग्यवशपहिलो संविधानसभा संविधान जारी गर्ने काम पुरा नगर्दै अदालतको आदेशले स्वतः मृत्युवरण गर्न पुगेको थियो तैपनि संविधानसभाको एजेण्डा वोकोको शक्ति नै सरकारमा भएका कारणले मात्रै अर्को संविधानसभाको निर्वाचनको घोषणा भएको थियो यसो नहुन्थ्यो भने यो संविधानसभाको निर्वाचनको घोषणा पनि संभव थिएन र मंसिर चारको संविधानसभाका विरुद्धमा यसलाई असफल तुल्याउन जे जतिहर्कत गरिएकाछन् यो चुनाव सार्ने हैन कि संविधानसभालाई नै सदाकानिम्ति यो धर्तिवाट असफल वनाउने षडयन्त्र वाहेक अरु केही होईन भन्ने कुरा मंसिर चारको चुनाव सारेर हेरेका केहीदिनमा नै पुष्टि हुनेछ त्यसैले चुनाव सार्ने अभियानमा लाग्नेहरुले संविधानसभा नै नचाहेको कुराको पुष्टि हुन धेरै कुर्न पर्ने छैन ।
एजेण्डाप्रति असन्तुष्टहरु यो अभियानमाः
संविधानसभाको एजेण्डालाई आतंककारी ठान्ने राजतन्त्रविरोधी र अग्रगामि रुपान्तरणको पक्षपाति ठान्नेहरु र क्रान्तिलाई कर्मकाण्ड ठान्ने माक्र्सवादमा संविधानसभा लेखेकै छैन भन्नेहरु यतिवेला यो वात्यो वाहाना खोजेर भएपनि यसलाई असफलपाने अभियानमा लागेकाथिएपहिलो संविधानसभा नै असफल 
पार्न खोजेका थिए उनीहरु ऋसफलभए फेरि यो मौका ढुकेर वसेकाद्धन् फेरि पनिउनीहरुलाई असफल पार्न जरुरी छ । यो कुनै प्राविधिकविषय हैन यो एजेण्डामा सहमतहुने र नहुने प्रश्नहो एजेण्डामा सहमतनहुनेहरु मिति सार्ने वाहानावा वैद्य माओवादीलाई ल्याउने वाहाना वा विदेशी डिजाईन भनेर वा जे भनेर हुन्छ असफलपार्ने कोशिसमा लागेका छन् यो मुलभूत रुपमा एजेण्डाप्रतिकै असन्तुष्टि हो त्यसैले एजेण्डा वचाउनकालागिमात्रै भएपनि घोषित मितिमा निर्वाचनको विकल्प छैन ।
धरातलकमजोर हुनेहरु विपक्षमाः
जनआधार नभएका नेताहरु यो निवाचनको विपक्षमा छन् । जनतामाजादाहार्ने निश्चितभएका नेताहरु यो वात्यो वाहानामाचुनाव पर सार्न सकियो भने आफनो पुरानै साखमा रमाई रहन र पुरानै साखवचाईराख्नपाईने दाउमापनि छन् निर्वाचनमागएर जनताले सवैको हैसियत देखाईदिने भएकाले आफनो हैसियत छिटै उदांगनहोस भन्नकालागिपनि केही समय पर सार्नै हर्कतमालागेका छन् कुनैवेला ०५६सालको स्थानियनिवाएचनको हैसियतमागितगाईरहे जस्तै ६४सालको परिणाममा गीतगाईरहने दाउमापनिकतिपयनेताहरु वसेको देखिन्छ त्यसैले उनीहरु न्याजनादेशको पक्षमा हैन पुरानै जनादेश भजाउने दाउमा वसेको देखिन्छ जो सर्वथाजनताको म्याण्डेटलाई अपमानगर्ने वाहेक अर्को परिघटना हुनै सक्दैन ।
वाह्यशक्तिको दवावः
नेपालजस्तो भारतवेष्टित र दवाव र कतिपय मामलामा हस्तक्षेप नौलो कुरा भएन । भारतीय हस्तक्षेपकै कारणले संविधानसभाको निर्वाचनकालागिदशौ हजारको वलिदान र हजारौको वेपत्ताको मुल्यचुकाउन परेको कुरा जगजाहेर नै छ । पहिलो संविधानसभाको निर्वाचनको मिति पनि कति प्रयत्नका वावजुदमात्रै तोकिएको थियो त्यो भुक्तभोगीलाई नै संविधानसभा असफल पार्नमा पनि यही शक्तिको हात देख्नेहरु अनौठा अहिले संविधानसभाको चुनावै असफलपार्ने अभियानमालागेर त्यहीशक्तिको गाटि वनेको छ कित्यो शक्तिको प्रतिरोध गरेको छ ?तथ्यहरुले के देखाउछ भने जुनशक्ति नेपाल जस्तो मुलुकमाजनता सार्वभौम भएको देख्न चाहदैन संविधानसभावाट संविधानवनेको पनि देख्न चाहदैन त्यहीशक्ति संविधानसभाको चुनाव सफलहुनदिनचाहदैन सो नसके चुनाव साने वाहानामायसलाई असफल पार्ने नियतमा अघि वढेको छ वाहिर वाहिर भारतीयशासकहरुका ईशारामामंसिरकै चुनावभनेर आरोप लगाउनेहरु संविधानसभा नै असफल वनाउने तानावानाको गोटी वनेको किन हेक्काहुदैन यो भने वुझिनसक्ने कुरा भएको छ ।
निर्दलीयताको निरन्तरताः
संविधानसभाको चुनाव हुदैन भन्नेहरुको दावा यो सरकार निर्दलीयभयो भन्ने छ तर व्यवहारले निर्दलीय सरकारको आयु लम्व्याउने शर्त वहाहरु नै राखिराख्नु भएको छ । यदि वहाहरुलाई निर्दलीय सरकार मन नपरेको हो भने मंसिरको चुनाव सार्ने शर्त राख्नै हुदैन । हिजो राष्ट्रपतिको असंवैधानि ककदम विरुद्ध छ दिने आम हडताल गर्न दवावदिने समुह र व्यक्तिहरु आज राष्ट्रपतिले पहलगर्न परयो भनेर विन्तिपत्रहाल्नजाने गर्नुभएको छ । हिजो कमसेकम संवैधानिक अदालतलाई स्वीकार गर्दै परिमर्जित शक्ति पृथकीकरणको भावलाई मानिदिएको भए संविधान नै वन्थ्यो शक्ति पृथकीकरणको वुर्जुवा एजेण्डामा पार्टी गयो, कथित स्वतन्त्र मान्य छैन जनताका प्रतिनिधिले न्यायगर्न पाउनपर्छ भनेर डंका पिटाउने साथीहरु आ जशक्ति पृथकीकरणको उलंघन भयो स्वतन्त्र न्यायपालिकाको चिरहरण भयो भनेर दिन रात रुने गर्नुभएको छ । त्यसैले जतिवेला जे तर्क गरेर भएपनि उल्टो प्रयत्न भएको छ जुन प्रयत्नले निर्दलीय सरकारको निरन्तरता वाहेक अरु केही प्राप्त हुदैन ।
भारतको चुनाव संगसंगै गर्न पर्ने मोहः
मंसिरमा तोकिएको चुनाव गरौ भनेर चैत्रमा तोकिएको मितिलाई आज आएर चैत्रमा गरौ भन्ने कुरा अधि सारिएको छ । यसो किन गरियो होला भन्दा वैशाखमा भारतको जतिवेला भारतको चुनाव हुन्छ त्यतिनै वेला नेपालको चुनावगर्न पने यो मोह किन जागेको होलाहिजो चैत्रमै यो मिति घोषणा हुदा यो तर्क आएनजव भारतको चुनावको घोषणा भयो तवमात्रै यो तर्क अघि सारियो त्यसैले आफुलाई भारत विरोधी देखाउदै हिडने काम चैत्रमा चुनाव सार्न पर्छ मंसिरमाहुदैन भन्नेहरुले गरिराखेकाछन् । यहीचिजहिजै चैत्रमै चुनाव घोषणा भएकै वखतभनेकाभए यो वहाहरुको मौलिक तर्क हो भन्न सकिन्थ्यो तर चुनाको चर्चा आयो तवमात्रै यो शर्त अघि सार्दा त विनाकुनै भ्रमभारतीयचुनावकै रापतापमा मात्रै चुनाव लडन सकिन्छ भन्ने स्पष्ट भएको छ । त्यसैले भारतीय मोह छोडौ तोकिएकै मितिमा चुनावगर्न तर्फ लागौ ।
लम्विदो संक्रमण गहिरिदो संकटः
संक्रमण जति लम्वियो संकट त्यतिनै गहिरिन्छ जति संकट गहिरिन्छ राष्ट्रियता त्यतिनै कमजोर हुन्छ कमजोर राष्ट्रियताका आधारमा विदेशी हस्तक्षेपको संभावना प्रवल रहन्छ त्यसैले राष्ट्रियताका पक्षधरहरु संक्रमण छोटयाउन र संकट मोचनगर्न लाग्न पर्छ यतिवेला संक्रमण छोटयउने र संकट मोच नगर्ने उपाय छिटो निर्वाचनहो घोषित मिति मै निर्वाचनहो जसले चुनावको मिति सार्ने कुरा गर्छ त्यो संक्रमण छोटयाउन संकट मोच नगर्ने पक्षमा छैन परिणाम विदेशी हस्तक्षेपलाई निम्त्याउने वाहेक अर्को कुरा गर्दैन त्यसैले मुखले स्वधिनताका कुरा गर्ने परिणाममा पराधिन वनाउने कामनगर्रौ । छिटो निर्धारित मितिमाचुनावले मात्रै जनता सार्वभौम वन्छन् र जनताको सार्वभौमसत्ताले मात्रै राष्ट्रिय स्वाधिनता र भौगोलिक अखण्डता र राष्ट्रियता जोगाउन सकिन्छ । यही मार्गमा लागौ ।
निष्कर्षः
पिटे पनिआमै जातिपोले पनि घामै जातिभन्ने उखान जतिकै एकिकृत माओवादी नेता र कार्यकर्ता र पार्टी प्रतिजतिसुकै रिस उठे पनि वैद्य माओवादीतर्फ लागेका कार्यकर्ताहरु एमाओवादीको राष्ट्रिय स्वाधिनता प्रतिजति सुकै प्रश्न उठाए पनि नेपाली राष्ट्रियताको पहरेदार एमाओवादीको सटटामा न ज्ञानेन्द्रहरु हुन्छन न एमाले वाक्राग्रेस जस्तापुरातनवादीशक्तिहरु नै हुन सक्दछन् । एमाओवादीका रिसले जे पनिगर्न तयार हुदाभारतीय स्वार्थमाफसिने खतरा पनित्यतिकै छ जो चुनाव सार्ने शर्त र निर्दलीय सरकारको आयु लम्व्याउने तर्कवाट पुष्टि हुदैछ त्यसैले जे जे आवरण वोके पनि राष्ट्रिय स्वाधिनताको वाक्यांश दोहोरयाए पछि सवैलाई भ्रमितपार्न सकिन्छ भन्ने भ्रमवाट पहिलाआफै मुक्तहुन मेरो आग्रह छ । राष्ट्रिय स्वाधिनता केवल भटयाउने नारा हैन यो त जीवन पद्दति र हो । मानिसहरु व्यवहार र परिणाम हेर्ने भैसकेका छन् तपाईको नाराले जीवनव्यवहारमाल्याउने परिणामसंग सानिध्यता राख्छ कि राखदैन त्यो पनि हेक्का गरौ छोडौ मंसिर चार कै चुनावमा सहभागीवनौ भारतीय चुनावको रापतापको आशवाट भ्रमित भै चुनावको मिति सार्ने गल्ती नगरौ यसैमा देश र जनताको हित छ दलहरुको छ तपाई नेताहरुको हित छ ।
