एजेन्सी
कोलम्बो । श्रीलङ्का ठूलो आर्थिक सङ्कटबाट गुज्रिरहेको छ । देशमा कागज किन्न डलर छैन । पेपर किन्न नसक्दा देशका लाखौँ विद्यार्थीको परीक्षा रद्द भएको छ । परीक्षा कहिले हुने भन्नेबारे कुनै जानकारी दिइएको छैन ।
अधिकारीका अनुसार बाहिरबाट कागज किन्न देशसँग डलर छैन । सोमबारदेखि विद्यालयका विद्यार्थीका लागि टर्म परीक्षा लिने तयारी भए पनि मुलुकमा पेपरको चरम अभावका कारण परीक्षा अनिश्चितकालका लागि स्थगित गरिएको शिक्षा अधिकारीहरुले बताएका छन् ।
श्रीलङ्का सन् १९४८ मा स्वतन्त्र भएयताकै सबैभन्दा खराब आर्थिक संकटबाट गुज्रिरहेको छ । पश्चिमी प्रान्तको शिक्षा विभागले मुलुकमा विदेशी मुद्रा नभएपछि बाहिरबाट कागज र मसी ल्याउन नसक्दा कुनै पनि विद्यालयले परीक्षा सञ्चालन गर्न नसकेको जनाएको छ ।
विद्यालयका दुई तिहाई विद्यार्थी प्रभावित
सरकारी स्रोतका अनुसार सरकारको यो कदमबाट देशका दुई तिहाई विद्यार्थी प्रभावित हुने बताइएको छ । एक अनुमानअनुसार श्रीलङ्काका विद्यालयमा ४५ लाख विद्यार्थी छन् ।
श्रीलङ्कामा टर्म टेस्ट एक प्रकारको अन्तिम परीक्षा हो जसमा विद्यार्थी अर्को कक्षामा जान सक्छ कि सक्दैन भन्ने कुरा मूल्याङ्कन प्रक्रियाद्वारा निर्धारण गरिन्छ। यो वर्षको अन्तिम परीक्षा हो ।
श्रीलङ्कामा विदेशी मुद्रा सञ्चितिको यति अभाव भएको छ कि अत्यावश्यक आयातका लागि पनि पैसा जुटाउन सकेको छैन ।
यस आर्थिक सङ्कटका कारण विगत केही दिनदेखि अत्यावश्यक खाद्यान्न, इन्धन र औषधिको आयात पनि बन्द भएको छ ।
यस आर्थिक सङ्कटबाट बाहिर निस्कन श्रीलङ्काको सबैभन्दा ठूलो सहयोगी मुलुक चीनसँग अनुरोध गरे पनि चीनबाट कुनै प्रतिक्रिया आएको छैन।
यस वर्ष छ अर्ब ९० करोड डलर तिर्न बाँकी
श्रीलङ्का ठूलो विदेशी ऋणको चपेटामा डुबेको छ। उसले सबैभन्दा बढी चीनबाट ऋण लिएको छ । देशमा तत्कालै करिब दुई करोड २० लाख डलरको नगद सङ्कट छ ।
यस्तो अवस्थामा सरकारले बिग्रँदै गएको विदेशी ऋण सङ्कट समाधान गर्न र विदेशी मुद्रा सञ्चिति बढाउन आईएमएफसँग बेल आउट प्याकेज माग्ने घोषणा गरेको थियो । आईएमएफ अर्थात अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषले राष्ट्रपति गोटाबाया राजापाक्षेको अनुरोधमा छलफल गर्ने आश्वासन दिएको छ ।
यस वर्ष श्रीलङ्कासँग करिब ६ अर्ब ९० करोड डलर ऋण चुक्ता गर्ने जिम्मेवारी भए पनि फेब्रुअरीको अन्त्यसम्ममा यसको विदेशी मुद्रा सञ्चिति दुई अर्ब अर्ब ३० करोड डलर मात्रै रहेको छ ।
जसका कारण श्रीलङ्कामा अन्य अत्यावश्यक वस्तु किन्न विदेशी मुद्राको चर्को अभाव छ । तेल, खाद्यान्न जस्ता अत्यावश्यक वस्तुका लागि मानिसको लामो लाइन छ ।
दूध पाउडर, चिनी, दाल र चामलको राशनको लागि पनि लाइनहरू छन्। त्यहाँ ठूलो विद्युत कटौती छ।
केही समयअघि यो देशबाट खबर आएको थियो कि यहाँ खुर्सानी प्रतिकिलो ७००, आलु प्रतिकिलो २०० र दूध यति बढेको छ कि मानिसहरु चियाको चुस्की लिन आतुर छन् । यो अवस्था साँच्चै धेरै डरलाग्दो छ, तर अहिले यो देशमा आर्थिक सङ्कटका कारण के भइरहेको छ भन्ने त्रासको स्तर धेरै उच्च छ।
इस्टर २०१९ को इस्लामिक आक्रमणको एक वर्षपछि कोभिड–१९ महामारीले श्रीलङ्कामा विनाशकारी परिणामहरू देखिए । कोभिडले श्रीलङ्कालाई पर्यटनबाट वञ्चित गर्यो, जुन विदेशी मुद्राको मुख्य प्रदायक थियो।
