एजेन्सी । १८ वर्षीय भारतीय ग्रान्डमास्टर डी गुकेशले बिहीबार सिंगापुरमा भएको विश्व चेस च्याम्पियनसिपको उपाधि जितेका छन् ।
उनले फाइनलमा डिफेन्डिङ च्याम्पियन चीनका डिङ लिरेनलाई ७.५–६.५ ले हराए । गुकेश यति कम उमेरमा उपाधि जित्ने विश्वकै पहिलो खेलाडी बनेका छन् ।
यसअघि सन् १९८५ मा रुसका ग्यारी कास्पारोभले २२ वर्षको उमेरमा यो उपाधि जितेका थिए ।
गुकेशले १४ औं खेलमा चिनियाँ खेलाडीलाई पराजित गर्दै उपाधि जितेका हुन् । २५ नोभेम्बरबाट सुरु भएको च्याम्पियनसिपको फाइनल डिसेम्बर ११ सम्म यी दुईबीच १३ खेल खेलिएका थिए ।
यहाँको स्कोर ६.५–६.५ मा बराबरी भयो । गुकेशले बिहीबार १४औँ खेल जितेर एक अंकको अग्रता लिएर अंक ७.५–६.५ बनाएका हुन् ।
खेलपछि गुकेशले भने, ‘लिरेनको गल्ती मेरो जीवनको सबैभन्दा राम्रो क्षण थियो । जब उनले गल्ती गरे, मैले बुझिनँ, म मेरो सामान्य चाल गर्न जाँदै थिएँ । त्यसपछि उनको हात्तीले मेरो हात्तीलाई निशाना बनाएको देखेँ । मैले उसलाई मारेँ र उनको ऊँटलाई मेरो ऊँटले मार्यो । मसँग अर्को सिकार बाँकी थियो, अन्तमा यो बच्यो र लिरेनले रिजाइन गरे ।’
गुकेश भारतबाट चेसको विश्व च्याम्पियन हुने दोस्रो खेलाडी बने । विश्वनाथन आनन्द सन् २०१२ मा चेस च्याम्पियन बनेका थिए । गुकेशले १७ वर्षको उमेरमा फिडे क्यान्डिडेट्स चेस प्रतियोगिता पनि जितेका थिए । त्यसपछि उनी यो उपाधि जित्ने सबैभन्दा कान्छो खेलाडी पनि बने ।
अन्तर्राष्ट्रिय चेस फेडेरेसन (एफआईडीइ) को १३८ वर्षको इतिहासमा एसियाका दुई खेलाडी विश्व च्याम्पियनको उपाधिका लागि आमने सामने भएको यो पहिलो पटक हो । खेलाडीले क्लासिकल खेलमा एक जित बापत १.६९ करोड रुपैयाँ पाए । अर्थात् ३ खेल जितेपछि गुकेशले ५.०७ करोड र २ खेल जितेपछि लिरेनले ३.३८ करोड सिधै प्राप्त गरे । बाँकी पुरस्कार राशि दुवै खेलाडीलाई बराबर बाँडियो अर्थात् गुकेशले ११ करोड ४५ लाख र लिरेनले ९ करोड ७५ लाख रुपैयाँ पुरस्कार पाए ।
को हुन् डी गुकेश ?
गुकेश डीको पूरा नाम डोम्माराजु गुकेश हो । उनी चेन्नईका बासिन्दा हुन् । गुकेशको जन्म ७ मे २००६ मा चेन्नईमा भएको थियो । उनले ७ वर्षको उमेरमा चेस खेल्न थालेका थिए । उनलाई सुरुमा भास्कर नागैयाले प्रशिक्षण दिएका थिए ।
नागैया एक अन्तर्राष्ट्रिय चेस खेलाडी हुन् र चेन्नईमा होम चेस ट्यूटर हुन् । त्यसपछि विश्वनाथन आनन्दले गुकेशलाई खेलको जानकारी दिनुका साथै कोचिङ पनि दिए । गुकेशका बुबा डाक्टर र आमा पेसाले माइक्रोबायोलोजिस्ट हुन् ।