काठमाडौं । परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवा तीन साता लामो बिभिन्न देशको भ्रमण सकेर स्वदेश फर्कनु भएको छ ।
गत मंसिर २२ गते युरोप प्रस्थान गर्नुभएको परराष्ट्रमन्त्री राणा त्यतैबाट भारत भ्रमणमा जानु भएको थियो । उहाँ द हेग, बर्लिन र नयाँ दिल्लीमा भएका कार्यक्रमहरू एवं ब्रसेल्स र लक्जेमबर्गमा भएका द्विपक्षीय बैठकहरूमा सहभागी हुनु भएको थियो ।
सोमबार भारतको नयाँ दिल्ली हुँदै राणा स्वदेश फर्कनु भएको हो । अन्तराष्ट्रिय बिमानस्थलमा उहाँले संञ्चारकर्मीहरुलाई भ्रमणको बारेमा जानकारी गराउनु भयो ।
भ्रमणबारे गराउनु भएको जानकारीको पूर्णपाठ-
सञ्चारकर्मी मित्रहरू
१. नेदरल्याणडको द हेग, जर्मनीको बर्लिन र भारतको नयाँ दिल्लीमा भएका कार्यक्रमहरू एवं ब्रसेल्स र लक्जेमबर्गमा भएका द्विपक्षीय बैठकहरूमा सहभागी भई आज स्वदेश फर्केको छु ।
२. भ्रमणका अवसरमा भएका द्विपक्षीय भेटघाट एवं कार्यक्रमहरूका बारेमा त्यसै समयमा सामाजिक सञ्जालमा सम्प्रेषित सन्देश, परराष्ट्र मन्त्रालय र नेपाली राजदूतावासहरूबाट जारी प्रेस विज्ञप्ति लगायतका माध्यमबाट यहाँहरू अवगत नै हुनुहुन्छ ।
३. खासगरी द हेगमा रहेको अन्तर्राष्ट्रिय न्ययालय (International Court of Justice –ICJ) मा “जलवायु परिवर्तनका सम्बन्धमा राज्यहरूको दायित्व” सम्बन्धी सार्वजनिक सुनुवाइमा मेरो नेतृत्वको प्रतिनिधिमण्डलले ९ डिसेम्बर २०२४ मा मौखिक बयान दिएको थियो । उक्त बयानबारेको विस्तृत विवरण यहाँहरूले पाइसक्नु भएकै छ । गत २ देखि १२ डिसेम्बर सम्म अन्तर्राष्ट्रिय न्यायालय क्ष्ऋव् मा चलेको सुनुवाईमा ९८ देशहरू एवम् अन्य केही संस्थाहरूका तर्फबाट मौखिक धारणा राखिएको थियो । जलवायु परिवर्तनका सम्बन्धमा राज्यहरूको दायित्वका बारे विभिन्न देश एवं संस्थाहरूले अन्तर्राष्ट्रिय न्यायालय सामू व्यक्त गरेको लिखित एवम् मौखिक धारणा समेतका आधारमा आगामी वर्ष ICJ ले आफ्नो राय तयार गर्नेछ ।
४. अन्तर्राष्ट्रिय अदालतमा भएको प्रस्तुती पश्चात १० डिसेम्बरमा लक्जेम्बर्गका उपप्रधानमन्त्री, विदेश मामिला तथा वैदेशिक व्यापार मन्त्री र विकास सहयोग तथा मानवीय मामिला मन्त्री महामहिम जेभियर बेटेलसँग उहाँको कार्यालयमा भेट गरेँ । सन् २०१३ देखि २०२३ सम्म लक्जेम्बर्गको प्रधानमन्त्रीको रूपमा लामो समय सेवा गरिसक्नु भएका महामहिम बेटेलसँगको भेटमा हामीले द्विपक्षीय मामिलाहरूका बारेमा चर्चा गरेका थियौँ ।
५. साथै १२ डिसेम्बरमा यूरोपेली यूनियनका कमिसनर फर क्लाइमेट एक्सन ओपके होस्त्रा, अन्तर्राष्ट्रिय साझेदारीका आयुक्त महामहिम श्री जोजेफ सिकेला, युरोपेली नागरिक संरक्षण र मानवीय सहायता सञ्चालनका महानिर्देशक श्री मासीज पोपोस्कीसँग भएका भेटघाटमा हामीले जलवायु परिवर्तन, नेपालको स्वच्छ ऊर्जाको विकास र पर्वतीय सवालमा नेपालले लिएको अग्रसरता, साथै युरोपेली आकासमा नेपाली एयरलाइन्स माथिको प्रतिबन्ध फुकुवा विषयमा केन्द्रित रहेर छलफल गर्यौँ ।
६. त्यसैगरी १३ डिसेम्बरका दिन मैले बेल्जियमका विदेश मामिला, युरोपेली मामिला र विदेशी व्यापारमन्त्री श्री बर्नार्ड क्विन्टिनसँग ब्रसेल्समा भेटवार्ता गरेँ । उक्त भेटघाटमा द्विपक्षीय सम्बन्धका विभिन्न पक्षका साथै समसामयिक विश्व राजनीतिका विषयमा छलफल भएको थियो ।
७. डिसेम्बर १६ मा म र मेरो प्रतिनिधिमण्डलले जर्मन रिसर्च सेन्टर फर जियोसाइन्सेस (GFZ), पोट्सडैम, जर्मनीको भ्रमण गर्यौं । भ्रमणका क्रममा मैले जियोमोर्फोलोजी प्रमुख प्रा डा निल्स होभियस र परियोजना तथा अन्तर्राष्ट्रिय मामिलाका प्रमुख डा लुडविग स्ट्रोनिकसँग भेटघाट गरेँ । उक्त अवसरमा नेपालमा विपद जोखिम न्यूनीकरण लगायतबारे छलफल भयो ।
८. त्यसैगरी डिसेम्बर १७ मा Equal Rights Coalition ले बर्लिनमा आयोजना गरेको समानता सम्बन्धी सम्मेलनमा म सहभागी भएँ । उक्त सम्मेलनमा मैले नेपालका अल्पसंख्यक समूहहरू, विशेष गरी यौनिक र लैङ्गिक अल्पसंख्यक व्यक्तिहरूको समावेशीकरण र मानवअधिकारका बारेमा विचारहरू व्यक्त गरेको छु । यौनिक र लैङ्गिक अल्पसंख्यकको हक हितको प्रत्याभूतीका लागि नेपालमा भएका विभिन्न प्रावधान र अभ्यासहरू बारे प्रकाश पार्दै यौनिक लगायतका अल्पसङ्ख्यकहरूको अधिकारका क्षेत्रमा नेपाल विश्वमा नै अग्रणी रहेको विषयमा जोड दिएको छु ।
९. युरोपको भ्रमण पश्चात मैले भारतको नयाँ दिल्लीमा भएका कार्यक्रममा सहभागी भएँ । दिल्लीमा रहँदा मैले २० डिसेम्बरका दिन भारतको EGROW Foundation र नेपालको Kathmandu University द्वारा संयुक्तरुपमा आयोजना गरिएको Indo–Nepal Economic Conference को उद्घाटन सत्रलाई सम्बोधन गरेँ । उक्त सम्बोधनमा मैले साझा सम्बृद्धी र विकासका लागि नेपाल र भारतबीच बृहत आर्थिक साझेदारी हुनु पर्नेमा जोड दिँदै भारतका निजी क्षेत्र र व्यवसायीलाई नेपालका विभिन्न क्षेत्रमा लगानी बढाउन आग्रह गरेको छु ।
१०. अन्त्यमा, यस भ्रमणबारे निरन्तर समाचार सम्प्रेषण गर्नुहुने सबै सञ्चारकर्मी मित्रहरूलाई धन्यवाद ज्ञापन गर्दछु । साथै, प्रतिनिधिमण्डलका सदस्यहरू, ब्रसेल्स, बर्लिन र नयाँदिल्लीस्थित नेपाली राजदूतावास लगायत यो भ्रमणमा विभिन्न रुपले सहयोग गर्ने सम्पूर्णमा म आभार व्यक्त गर्न चाहन्छु ।
धन्यवाद ।
