इस्तानबुल । रुस र युक्रेनबीच टर्कीमा जारी शान्ति वार्ता सकिएको छ । यस बैठकमा रुसले किभ र उत्तरी युक्रेनी सहर चेर्निहाइभ वरपर आफ्नो सैन्य कारबाहीलाई कम गर्ने वाचा गरेको छ। बदलामा युक्रेनले अन्तर्राष्ट्रिय ग्यारेन्टीसहित तटस्थ रहने वाचा गरेको छ । यस्तो अवस्थामा युक्रेनले नेटोमा सामेल हुने जिद्दी त्याग्न सक्ने विश्वास गरिएको छ । त्यसपछि मात्र रुसले आफ्ना सेना फिर्ता गर्ने घोषणा गर्नेछ ।
आगामी दिनमा पनि यस्ता भेटघाट गर्न दुवै पक्षले समर्थन जनाएका छन् । यस्तो अवस्थामा रुस र युक्रेनबीचको ३३ दिने युद्ध छिट्टै अन्त्य हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ । युक्रेनी वार्ताकारहरूका अनुसार उनीहरूले एउटा स्थिति प्रस्ताव गरेका थिए जसअन्तर्गत उनीहरूको देश गठबन्धनमा सामेल हुँदैन वा विदेशी सेनाहरू होस्ट गर्दैन।
तर नेटोको कोलिजन डिफेन्स क्लजको धारा ५ ले समान सुरक्षाको ग्यारेन्टी गर्नेछ। युक्रेनले इजरायल र नेटो सदस्य राष्ट्रहरू क्यानडा, पोल्याण्ड र टर्कीलाई ग्यारेन्टर बनाउन सक्ने बताएको छ। युक्रेनी वार्ताकारहरूले इस्तानबुलमा रुसले कब्जा गरेको क्रिमियालाई पनि उनीहरूको प्रस्तावमा छुट्टै छलफल गरिने बताए। अर्कोतर्फ रुसी उपरक्षामन्त्री अलेक्ज्याण्डर फोमिनले रुसले वार्ताका लागि वातावरण सिर्जना गर्न किभ र चेर्निहाइभ नजिकको लडाइँलाई कम गर्ने निर्णय गरेको बताए ।
शीर्ष रुसी वार्ताकार भ्लादिमिर मेडिन्सकीले युक्रेनको प्रस्तावको छानबिन गरी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनलाई रिपोर्ट गर्ने बताएका छन्। इस्तानबुलमा मङ्गलबारको वार्ता मार्च १० यता दुई देशबीचको पहिलो वान टु वान बैठक थियो। रुसले २४ फेब्रुअरीमा युक्रेनमा आफ्नो आक्रमण सुरु गर्यो र भयङ्कर प्रतिरोधको सामना गरेपछि युक्रेनको कुनै पनि प्रमुख शहरहरू कब्जा गर्न असफल भएको छ।
युक्रेनले रुसलाई यो विश्वास दिलायो युक्रेनी वार्ताकार ओलेक्जेन्डर चालीले भने, “यदि हामीले यी मुख्य प्रावधानहरूलाई सुदृढ गर्न व्यवस्थित गर्छौं भने, युक्रेन वास्तवमा स्थायी तटस्थताको रूपमा देखा पर्नेछ। हामी कुनै पनि ब्लकमा सामेल हुने छैनौं र युक्रेनलाई गैर-आणविक राष्ट्रको रूपमा कायम राख्नेछौँ।” “हामी हाम्रो क्षेत्रमा विदेशी सैन्य अखडाहरू होस्ट गर्दैनौँ साथै हाम्रो क्षेत्रमा सेना तैनाथ गर्नेछौँ। हामी कुनै पनि सैन्य–राजनीतिक गठबन्धनमा प्रवेश गर्दैनौँ। यति मात्र होइन ग्यारेन्टर देशको सहमतिमा मात्रै सैन्य अभ्यास हुनेछ”, उनले भने ।
