काठमाडौं । समर्थकको अपार समर्थन र प्रेमले नेपाली क्रिकेटलाई सदैव चर्चाको शिखरमा राख्दै आएको छ । विश्व क्रिकेटका लागि नमुना बनेको नेपाली क्रिकेट फ्यानको लोभलाग्दो प्रेमले संयुक्त राज्य अमेरिकालाई पनि यसपटक आश्चर्यमा पार्यो ।
यद्धपि अमेरिकी भूमिमा नेदरल्याण्डसँगको खेल गुमाएको नेपालले छिमेकी एवं पूर्व विश्व च्याम्पियन श्रीलंकासँगको खेल बर्षाले बगायो । यी दुई खेलमा नेपालले आफ्नो वास्तविक क्षमता देखाउन सफल भएन । तर नेपाली समर्थकले विश्वासले हार मानिसकेको थिएन ।
त्यही विश्वासको जित हो दक्षिण अफ्रिकासँगको खेल । हार पनि १ रनको । कम पीदादायी रहेन शनिबार आम नेपालीका लागि । तर केहीको चित्त दुखाई बाहेक शीर्ष नेतादेखि लिएर आम सर्वसाधारणको सामाजिक सञ्जालको भित्तो रंगियो : स्याब्बास सपुतहरु ।
नेपाली टोलीको प्रशंसा देश भित्र मात्र सीमित रहेन । अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिल (आइसिसी) देखि भारतको विश्व चर्चित आइपीएल टोलीहरुले पनि आफ्नो साइटहरु नेपालको प्रशंसामा शब्दहरु स–तस्बीर पोखे । प्रशंसाको शब्द खर्च गर्नेहरुमा विश्व क्रिकेटका नामुद खेलाडीहरु पनि सक्रिय बने । जसले विश्व क्रिकेटमा आगामी दिन नेपालको हो भनेर सम्म लेख्न भ्याए ।
आइसीसीले नेपालको खेलको तारिफ गर्दै क्रिकेटले नेपालको शीर उच्च पारेको भन्दै प्रशंसाको धेरै शब्दहरु खर्च गरेको छ । आइसीसीको यो प्रशंसा भित्र नेपालको क्रिकेटले अबका दिनमा आइसीसीबाट पाउने सहयोग र सदभाव बढ्ने पक्का नै देखिएको छ ।
आइसीसीकै डिजिटल डेलीकी डिजिटल इन्साइडर एलेक्स जोर्डनले ‘म्याच दक्षिण अफ्रिकाले जिते पनि दिल भने नेपालले जितेको ’ भन्दै नेपालको सम्मानको निकै शब्द खर्च गरिन । उनीसंगैको कुराकानीका डाले स्टेयनले नेपाल र दक्षिण अफ्रिकाबीचको यस खेललाई ‘म्याच अफ द टुर्नामेन्ट’को संज्ञा नै दिए । नेपालको सम्मानमा शब्द खर्च गर्ने आइसीसी र उस्का डिजिटल साइटहरु मात्र नभएर विश्व क्रिकेटका एक से एक हस्ती पनि अगाडि आएका छन् ।
विश्व क्रिकेट जगतमा सबैको आकर्षणको केन्द्र बनेको भारतको चर्चित इण्डिय प्रिमियर लिग आइपीएलका टोलीहरु पनि नतमस्तक नै बने । नेपाली क्रिकेट प्रेमीको चर्चाले संसारभरका क्रिकेट जगतलाई आश्चर्यमा पार्न सफल भइरहदा नेपाली क्रिकेट टिमले पनि आफ्नो सामथ्र्य भने यसपटक दक्षिण अफ्रिकासँगको खेलमार्फत मज्जाले प्रष्टयाएको छ ।
विश्व क्रिकेटमा अभागी टिमको उपमा पाएको दक्षिण अफ्रिका क्रिकेटको टेष्ट मान्यता प्राप्त बलियो टिम मध्येको एक गनिन्छ । सयांै सुविधा र अनुभवले सुसस्जिद दक्षिण अफ्रिकासंगको खेलमा स्वयंले नेपालले पनि धेरै ठूलो अपेक्षा भने राखेको थिएन । तर क्रिकेटको एउटा उदियमान शक्ति बनेर उदाउँदै गरेको नेपालले आफ्नो शक्ति र सामथ्र्यलाई भने टी –२० विश्वकपमा स्थापित गरेर छाडेको छ ।
दक्षिण अफ्रिकासँगको हार पछि नेपाल विश्वकपबाट बाहिरिदा आगामी विश्वकपका लागि सोझै छनोट हुने एउटा अवसर गुमाएको छ । अब दक्षिण एसियाली छिमेकी बंगलादेशसँग नेपालले समूहको अन्तिम खेल खेल्दैछ ।
नेपालसँगको खेल अघि नै तीन खेल जितेर सुपर एटमा प्रवेश गरिसकेको दक्षिण अफ्रिकाले नेपालको क्षमतालाई आँकलन गरेर नै उस्को पूर्ण टोलीलाई मैदानमा उतारेको थियो । निकै संयमित भएर खेलेको अफ्रिकाका व्याट्सम्यानलाई नेपाली बलरले नियन्त्रणमा राखे । तर यसपटक ठूलो म्याचहरुको नखेलेको अनुभवको कमि र पावर प्ले पछि लिनु पर्ने रणनीति अपनाउँन नसक्दा नेपालले १ रनको हार स्वीकार गर्नु पर्यो ।
जित्दा पनि खुलेर खुसी मनाउन नसकेको दक्षिण अफ्रिकी टोली नेपाली टोलीको सर्वत्र प्रशंसाले निरिह देखियो । विश्वकप लगायत विभिन्न स्तरका क्रिकेटमा आश्चर्यमय तरिकाले जितको नजिक पुगेर वञ्चित हुँदै आएको दक्षिण अफ्रिका अभागी टोली भने चिनिन्छ । तर यसपटक भने नेपालसँग उनीहरु भाग्यमानी सावित भए ।
कीर्तिपुरदेखि अमेरिकाको रंगशालाहरु समेत नेपाली क्रिकेट फ्यानले रोपेको क्रिकेट प्रेमको तारिफ संसारभर हुँदै आएको छ । क्रिकेट प्रेमीको यही आड भरोसा नेपाली क्रिकेटका लागि महत्वपूर्ण प्राण बन्दै आएको छ । त्यसमाथि विश्व क्रिकेट जगतमा एक पछि अर्को विश्व कीर्तिमान राख्न सफल नेपाली क्रिकेट खेलाडीको टोलीमा आगमन हर्ष र सफलताको पाटो बन्दै आएको छ । अब नेपाली क्रिकेट टोलीसँगै सबैथोक छ ।
शिवाय भौतिक पूर्वाधार, घरेलु लिग र आर्थिक सपोर्ट । भारत र पाकिस्तानका लागि ‘न्यूटल भेन्यु’ बनाउने अति ठूलो महत्वका भारतीय सञ्चार नेटवर्क ‘जी’को प्रारम्भिक लगानीका निर्माण सुरु गरिएको कीर्तिपुर स्थिति त्रिवि क्रिकेट मैदानले धन्न नेपालको इज्जत धान्दै आएको छ । तर रुख चढेर क्रिकेट हेर्नु पर्ने अवस्थाको यो रंगशालाले पनि कहिलेसम्म नेपालको इज्जत राखोस ? सरकार गम्भीर अझै बन्न सकेको छैन ।
चितवनको गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट रंगशालाको बारेमा धेरै गीत गाइयो र अझै पनि गाइरहेको छ । तर यो बन्ने सम्भावनाले अझै मूर्त रुप लिएको छैन । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र उनकी मेयर पुत्री रेनु दाहालको चुनावी रहरको स्टन्ट भन्दा बढी बन्न नसक्दा रंगशालाले ठोस रुप लिन सकेको छैन । यता केही लिग खेलहरु सुरु गरियो तर विवाद मुक्त बन्न सकेन ।
यसपटक टी २० विश्वकपमा सरकारले केही उद्दार बन्दै राष्ट्रिय ढुकुटीबाट ५ करोड रुपैयाँ नेपाली टोलीलाई दियो । जस्ले तयारीका लागि भने आवश्यक सहयोग गरेको छ । तर अब नेपाली क्रिकेटरलाई आर्थिकरुपमा नै बलियो बनाउने माध्यम सरकार र नेपाली क्रिकेट एशोसिएसन क्यानले खोज्नु पर्छ ।
दक्षिण अफ्रिकासँगको खेलपछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले क्रिकेट हेरिरहेको तस्बीर उनको सचिवालयले सार्वजनिक गर्यो । पूर्व प्रधानमन्त्री एवं नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले नेपाली टोलीको प्रशंसामा उनको फेसबुक वालमा केही शब्दहरु खर्चिए ।
तर आम नेपालीले ती फोटो र स्ट्याट्समा एकोहोरो र व्यङ्गाग्मक तवरले लेखे : खोई त क्रिकेट रंगशाला ? वास्तवमा अब क्रिकेटमा नेपालको उदाउँदो गरिमामा आँच पुर्याउने प्रश्न यही बन्छ । यही कारण पनि अब नेपाली क्रिकेट प्रेमीको प्रहार यही रंगशालाको कुरामा पेचिलो बन्ने पक्का छ ।
विश्वले दक्षिण एसियालाई सम्मानका साथ हेर्ने एउटा नजर क्रिकेट हो । यो सम्मानको लहरमा मिसिएको कान्छो मुलुक नेपाल हो । मिसिएको छोटो अवधिमा नै नेपाली क्रिकेटले चुमेको उचाईलाई अझ चुल्याउन विद्यालय स्तरदेखि देशभर क्रिकेटको खेल्ने वातावरण बनाउन आवश्यक बनिसकेको छ ।
