एजेन्सी । पृथ्वीमा डाइनासोर कसरी लोप भयो ? यो प्रश्न शताब्दीयौंदेखि मानिसहरूको बीचमा छलफलको विषय बनेको छ ।
उल्का वर्षा वा पृथ्वीमा ज्वालामुखी विष्फोटका कारण डाइनासोरहरू लोप भएको वैज्ञानिकहरू विश्वास गर्छन् । तर, अहिले अनुसन्धानकर्ताहरूले एउटा चकित पार्ने दाबी गरेका छन् ।
उनीहरुले डाइनोसरको मृत्यु दुईवटा विषाक्त ग्याससँग जोडिएको बताए । अमेरिकाको डार्टमाउथ कलेजका दुई भूगर्भशास्त्री ब्रेनहिन केलर र अलेक्ज्याण्डर कोक्स यस निष्कर्षमा पुगेका छन् ।
उनीहरूले यस प्रश्नको अनुसन्धान गर्न नयाँ विधि विकास गरेका छन् । वैज्ञानिकहरूले कम्प्युटर मोडलमार्फत डाइनासोरको मृत्युको कारण पत्ता लगाउने दाबी गरेका छन् । यो अनुसन्धान प्रसिद्ध विज्ञान जर्नलमा प्रकाशित भएको छ । डाइनासोर विलुप्त हुने अधिकांश अध्ययनहरू क्षुद्रग्रह स्ट्राइक वा ज्वालामुखी विष्फोटका कारण तिनीहरू ६६ मिलियन वर्ष पहिले विलुप्त भएको धारणाको साथ सुरु हुन्छ ।
केलर र कोक्स सम्भव भएसम्म थोरै मानव पूर्वाग्रहको साथ डाइनासोर विलुप्त भएको अनुसन्धान सुरु गर्न चाहन्थे । यसका लागि उनीहरुले कम्प्युटर मोडलिङको सहारा लिए । डाटा प्राप्त गर्न तिनीहरूले समुद्रको तलबाट खनेको तलछटको बेलनाकार कोरहरू हेरे । तिनीहरू फोरामिनिफेरा भनिने सूक्ष्मजीवहरूले भरिएको पृथ्वीको तहहरू हुन् । तलछटहरूले समुद्रको अम्लता र समयसँगै वातावरणमा कार्बन र सल्फर डाइअक्साइडको मात्रा बारे जानकारी दिन्छ ।
यो अध्ययन जर्नल अफ द अमेरिकन एसोसिएसन फर द एडभान्समेन्ट अफ साइन्समा प्रकाशित भएको छ । यस अध्ययनमा ब्रेनहिन केलर र अलेक्ज्याण्डर कोक्सले कार्बन र सल्फर डाइअक्साइडको मात्रा बढेर डाइनोसरको मृत्यु भएको दाबी गरेका छन् ।
उनीहरुले विनाशमा यी दुई ग्यासको भूमिका रहेको दाबी गरे । जसका कारण डाइनासोर र पृथ्वीको ७५ प्रतिशत जीवन नष्ट भएको थियो । यद्यपि, वैज्ञानिकहरूबीच बहस छ कि तिनीहरू क्षुद्रग्रह स्ट्राइक वा ज्वालामुखी विस्फोटबाट प्रभावित थिए ।
केलर र कोक्सले आफ्नो अध्ययनलाई ठोस बनाउन विभिन्न परिदृश्यहरू सिमुलेट गरे । तिनीहरूले मरिन कोर्प्सबाट प्रमाण दिएका सम्भावनाहरू गणना गर्न मार्कोभ चेन मोन्टे कार्लो तथ्याङ्क मोडेल प्रयोग गरे ।
उनीहरुको अनुसन्धानले ज्वालामुखीबाट निस्कने ग्यासले डाइनोसरको लोप हुन गएको वातावरणीय परिवर्तनको व्याख्या गर्न पर्याप्त रहेको पत्ता लगाएको थियो । यसैबीच मेक्सिकोको खाडीमा खसेको एउटा क्षुद्रग्रहले ठूलो क्रेटर बनाएको तर त्यसले निकै कम असर गरेको उनीहरुले दाबी गरेका छन् ।
