• १६ चैत्र २०८०, शुक्रबार
  •      Fri Mar 29 2024
  •   Unicode
Logo
Latest
★   शुक्रबार सन्तोषी माता, वैभवलक्ष्मी र शुक्र भगवानको पूजा–आराधना गर्नुहोस् ★   सत्ताका गाँठागुठीमा साना दलको च्याँखे दाउ ★   राजस्थानको लगातार दोस्रोे जित, दिल्लीलाई १२ रनले हरायो ★   उत्तरपुस्तिका हराएको विषयमा छानबिन गर्न उच्चस्तरीय समिति गठन ★   शिक्षा मन्त्रालयका बीस कर्मचारीलाई स्पष्टीकरण ★   मन्त्रिपरिषद्को बैठक: सचिव पदमा लम्सालको बढुवा,चैते धानको मूल्य निर्धारण  ★   नेपालको पर्यटकीय सम्भावनालाई विश्वमा प्रचार गर्नसके चार गुणा पर्यटक आउँछन्: सांसद राणा ★   इलाम २ मा रास्वपाका उम्मेदवार मिलन लिम्बू ★   एमडीएमएस खरिदमा अनियमितता गरेको अभियोगमा २० जनाबिरुद्ध मुद्दा दर्ता ★   कर्णाली नदीमा हाम फालेर बेपत्ता भएका युवक मृत फेला

आज यो वर्षको सबैभन्दा छोटो दिन



वर्षका सबै महिनामा हामी दिनको संख्या घट्दै र बढ्दै गएको देख्छौँ। जहाँ जाडोमा दिन छोटो र रात लामो हुन्छ, गर्मीमा दिन लामो र रात छोटो हुन्छ। के तपाईंलाई थाहा छ यस वर्षको सबैभन्दा लामो र छोटो दिन कुन थियो ?

दिनको अवधिमा भिन्नता कर्कट र मकर राशिको अग्रसरताका आधारमा दर्ता गरिएको छ। उत्तरी गोलार्धमा सबैभन्दा लामो दिन जुन २१ मा रेकर्ड गरिएको छ भने यही गोलार्धमा सबैभन्दा छोटो दिन डिसेम्बर २२ मा रेकर्ड गरिएको छ।

आज अर्थात डिसेम्बर २२ यस वर्षको सबैभन्दा छोटो दिन हो । यसको कुल अवधि १० घण्टा १९ मिनेट १० सेकेन्ड रहेको छ । त्यस्तै यस वर्षको सबैभन्दा लामो दिन अर्थात सबैभन्दा छोटो रात २१ जुनमा थियो । यसबेला १३ घण्टा ३३ मिनेट ४६ सेकेन्डको कुल अवधि दिन भएको थियो ।

दिनहरु किन घटबढ हुन्छन् ?

वर्षको सबैभन्दा लामो र छोटो दिनका बारेमा जानकारी लिनुअघि हामीले यसको कारणबारेमा जानकारी लिन आवश्यक छ। दिनको अवधि ‘संक्रान्ति’ भनिने एक खगोलीय घटनाको कारणले हुन्छ।

यो घटना जाडो र गर्मी मौसममा वर्षमा दुई पटक हुन्छ। यस घटनाका कारण पृथ्वीमा दिनको अवधिमा भिन्नता हुन्छ र दिनहरू छोटो वा लामो हुन्छन्।

भूगोलको आधारमा पृथ्वीलाई दुई भागमा विभाजन गरिएको छ– उत्तरी गोलार्ध र दक्षिणी गोलार्ध।

जब सूर्य उत्तरी गोलार्धतर्फ सर्छ, त्यसलाई कर्कट संक्रान्ति भनिन्छ र जब सूर्य दक्षिणी गोलार्धमा सर्छ त्यसलाई मकर संक्रान्ति भनिन्छ। यो विभाजन पृथ्वीको मध्य रेखाबाट बनाइएको हो जसलाई भूमध्य रेखा वा विषुवत रेखा पनि भनिन्छ। यसको उत्तरी भागलाई उत्तरी गोलार्ध र दक्षिणी भागलाई दक्षिणी गोलार्ध भनिन्छ। सूर्यको कर्कट र मकर राशितर्फको अग्रसरताका कारण दिनको अवधिमा फरक रेकर्ड गरिएको छ।

ग्रीष्मकालीन संक्रान्ति, वर्षको सबैभन्दा लामो दिन

वर्षको सबैभन्दा लामो दिन ग्रीष्म संक्रान्ति हो जब सूर्य यसको उत्तरी विन्दु अर्थात् कर्कट रेखामा हुन्छ। यो अवस्था लगभग हरेक वर्ष २१ जुनमा आउँछ (२० वा २२ जुन पनि सम्भव छ)।

यस दिन सूर्यको किरणहरू सीधा उत्तरी गोलार्धमा अवस्थित ककर्ट रेखामा पर्छन्, जसका कारण यो वर्षको सबैभन्दा लामो दिन हो। यस दिन सूर्य उत्तरी गोलार्धमा १२ घण्टाभन्दा बढी समयसम्म चम्किन्छ।

ग्रीष्म संक्रान्तिको महत्व

हाम्रो देशमा ग्रीष्म संक्रान्तिको धार्मिक र सांस्कृतिक दृष्टिकोणले ठूलो महत्त्व छ। यस अवसरमा देशमा विभिन्न चाडपर्वहरू मनाइने र विभिन्न अनुष्ठानहरू पनि गरिन्छ। ग्रीष्म संक्रान्तिको अवसरमा उत्तरी गोलार्धमा गर्मीको मौसम हुन्छ।

शीतकालीन संक्रान्ति, वर्षको सबैभन्दा छोटो दिन

वर्षको सबैभन्दा छोटो दिन शीतकालीन संक्रान्ति त्यो स्थिति हो जब सूर्य दक्षिणी गोलार्धको मकर राशिमा अवस्थित हुन्छ । फलस्वरूप उत्तरी गोलार्धमा सबैभन्दा छोटो दिनको लम्बाइ हुन्छ। वर्षको सबैभन्दा छोटो दिन २२ डिसेम्बरमा पर्दछ र यसै कारणले जाडो संक्रान्ति उत्तरी गोलार्धमा सबैभन्दा छोटो दिन हो। यस अवधिमा उत्तरी गोलार्धमा जाडो मौसम हुन्छ।

शीतकालीन संक्रान्तिको महत्व

क्रिस्चियन धर्ममा जाडो संक्रान्तिको ठूलो महत्व छ। क्रिसमस डे, ईसाईहरूको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण पर्व २५ डिसेम्बरमा मनाइन्छ। यसका साथै यस अवसरमा अन्य महत्वपूर्ण कार्यक्रमहरु पनि गरिन्छ ।