१६ फाल्गुन २०८१, शुक्रबार
February 28, 2025 Friday
Latest
तराईमा बिहानैदेखि लागेको हुस्सु हट्दै माओवादी जनयुद्धकै पृष्ठभूमिमा मधेश आन्दोलन सम्भव भएको होः अध्यक्ष दाहाल वीर अस्पतालले दुई सिफ्टमा शल्यक्रिया सेवा शुरु गर्दै भारतीय सेनाका पूर्व स्थल सेनाध्यक्षहरु स्वदेश फिर्ता महिला फुटबल टोलीकी कप्तान ग्रिस प्रस्थान शिक्षा विधेयकलाई विद्यार्थी र अभिभावक केन्द्रित बनाएर पारित गर्छौंः गृहमन्त्री लेखक जनकपुर भन्सारद्वारा २४ करोड ७३ लाख राजश्व सङ्कलन डिभोर्सको हल्लाबिच गोविन्दाको पुरानो भिडियो भाईरल, भनेका थिए,’मेरो कुंडलीमा दुईवटा बिहेको योग छ’ भुवनको समाचारप्रति आरतीको अहसमति महाशिवरात्रिमा पशुपति आएका साधु सन्तलाई दक्षिणासहित विदाइ
तपाईं के खोज्दै हुनुहुन्छ ?

डब्लुएचओ भन्छः ‘ओमिक्रोन’बारे पर्याप्त अध्ययन नभएसम्म सचेत रहौं



अ+ अ-

विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)ले कोरोनाको नयाँ भेरियन्ट ‘ओमिक्रोन’ युरोप र अमेरिकामा तीव्र फैलिँदै गइरहेको जनाएको छ । हालसम्मकै छिटो फैलिने अनुमान गरिएको नयाँ भेरियन्टले पुनः महामारीको रूप लिने संकेत गरेकोसमेत डब्लुएचओले जनाएको छ । 

‘ओमिक्रोन’ पहिलोपटक २४ नोभेम्बरमा दक्षिण अफ्रिकामा देखिएको थियो । बोट्स्वाना, बेल्जियम, हङकङ, इजरायल, जर्मनी, क्यानडा, रुस, अमेरिका र अन्य युरोपियन देशहरूमा यो भाइरस फैलिइरहेको छ । छोटो समयमा तीव्र फैलिइरहेको नयाँ भेरियन्ट उच्च संक्रामक रहेको डब्लुएचओले बताएको छ । अफ्रिका, युरोप र अमेरिकामा गम्भीर संक्रमित र मृत्युदर बढाइरहेको ओमिक्रोन भेरियन्ट डेल्टा भेरियन्ट वर्गसँग सम्बन्धित रहेको स्वास्थ्य विज्ञहरू बताएका छन् । 

फेरि सचेत हुने अवस्था आएको छ : डा. शेरबहादुर पुन, सरुवारोगविज्ञ

अफ्रिकामा नयाँ स्वरूपको ओमिक्रोन भेरियन्टबारे धेरै तथ्य बाहिर आएको छैन । तर, यो भाइरसले धेरै स्वरूप परिवर्तन गरेको बताइएको छ । विगतमा भन्दा धेरै परिवर्तन भएकाले वैज्ञानिकहरूका लागि समेत ओमिक्रोन भेरियन्ट टाउको दुखाइको विषय बनेको छ । विगतमा डेल्टा भेरियन्टले पनि निकै दुःख दिएको थियो । स्पाइक प्रोटिन (भाइरसको बाहिरको चुच्चो)लाई टार्गेट गरेर खोप बनाइएको छ । चीन र भारतको कोभ्याक्सिनबाहेक अन्य नेपालमा प्रयोग भएका खोप स्पाइक प्रोटिनलाई टार्गेट गरेर बनाइएको हो । यसले अत्यधिक मात्रामा स्वरूप परिवर्तन गर्दा हामीसँग उपलब्ध भएका खोपहरूलाई चुनौती दिन सक्छ । सामान्य रूपमा फैलियो भने डराउनुपर्दैन, तर तीव्र रूपमा फैलाउन थालेको भए फेरि सचेत हुने अवस्था आएको छ ।

कोभिडबाट हालसम्म विश्वभर ५० लाखभन्दा बढीको मृत्यु भइसकेकाले नयाँ भेरियन्टप्रति सचेत रहन विज्ञहरूले चेतावनी दिएका छन् । भेरियन्ट उच्च संक्रामक र पहिले संक्रमित भइसकेका व्यक्तिमा बढी जोखिम देखिएको भन्दै भेरियन्टबारे पर्याप्त अध्ययन नहुन्जेलसम्म सचेत रहन डब्लुएचओले चेतावनी दिएको छ । तर, नयाँ भेरियन्टले गम्भीर समस्या निम्त्याउने विषयमा हालसम्म कुनै प्रमाण भने फेला परेको छैन । अफ्रिकी वैज्ञानिकहरूले कतिपय संक्रमितमा कुनै पनि लक्षण नदेखिएकोसमेत बताएका छन् । 

चार दिनको अवधिमा अफ्रिका, अमेरिका र युरोपका अधिकांश देशमा फैलिइसकेका कारण नयाँ भेरियन्टको प्रकृति पहिचानमा जटिलता थपिँदै गएको विज्ञहरूले बताएका छन् । डब्लुएचओले एकपटक कोभिड संक्रमण भएका व्यक्तिमा ओमिक्रोनले बढी प्रभावित गर्न सक्ने जनाएको छ । यदि हाल प्रयोगमा आइरहेका भ्याक्सिन कम प्रभावकारी देखिएमा भेरियन्टको जोखिमबारे जान्न हप्तौँ लाग्न सक्नेसमेत डब्लुएचओले जनाएको छ । अध्ययनअनुसार ओमिक्रोन भेरियन्ट भाइरसको सतहको स्पाइक प्रोटिनमा ३० भन्दा बढी म्युटेसन भएको पाइएको छ । जब कि स्पाइक प्रोटिनहरूले शरीरको प्रतिरक्षालाई कमजोर बनाउने गर्छन् । भेरियन्टमा भएका मल्टिपल म्युटेसनका कारण कोभिडविरुद्धको भ्याक्सिनले समेत कम गर्न नसक्ने अनुमान गरिएको छ । जुन हालसम्मै सिभियर भेरियन्ट हुन सक्ने विज्ञहरूको अनुमान छ ।

विभिन्न देशले आवतजावतमा लगाए प्रतिबन्ध
नयाँ भेरियन्ट तीव्र फैलिन थालेपछि संक्रमण भेटिएका स्थानमा आवतजावत गर्न विभिन्न देशले प्रतिबन्ध लगाउन थालेका छन् । दक्षिण अफ्रिकामा भेटिएको नयाँ भेरियन्टमा खोज अनुसन्धान पूर्ण नहुन्जेलसम्म अमेरिका, क्यानडा, रसिया र अन्य युरोपियन देशहरूले आवतजावतमा प्रतिबन्ध लगाएका हुन् । 

अमेरिकाले सोमबारदेखि दक्षिण अफ्रिकालगायतका अन्य सातवटा देशमा ट्राभल प्रतिबन्ध लगाउने तयारी गरेको छ । अमेरिकामा हाल ‘धन्यवाद आदानप्रदान’ (थ्याङ्स गिभिङ) चलिरहेकाले संक्रमण बढ्न सक्ने भन्दै आवतजावतमा प्रतिबन्ध लगाउन लागेको हो ।

अस्ट्रेलियाले शनिबारदेखि दक्षिण अफ्रिकालगायतका आठ देशमा १४ दिनसम्म आवतजावतमा रोक लगाएको छ । जापानले शनिबारदेखि संक्रमण फैलिएका देशबाट आएकालाई १० दिनसम्म अनिवार्य क्वारेन्टाइनमा बस्नुपर्ने नियम लागू गरेको छ । 

भारतले अमेरिका, युरोप र अफ्रिकाबाट आउने यात्रुमा स्क्रिनिङ र परीक्षणको दायरा बढाएको छ । क्यानडाले पछिल्लो १४ दिनमा दक्षिण अफ्रिका, नामिबिया, जिम्बाब्बे, बोत्सवाना, लेसोथो, इस्वाटिनी वा मोजाम्बिक हुँदै यात्रा गरेका सबै विदेशी नागरिकलाई प्रतिबन्ध लगाएको छ ।

‘ओमिक्रोन नेपालमा पुष्टि भएको छैन, तर दुःख दिन सक्छ’

दक्षिण अफ्रिकामा पुष्टि भएको नयाँ भेरिएन्ट बी.१.१.५२९ अर्थात् ‘ओमिक्रोन’ तीव्र रूपमा फैलिरहँदा यसले सबैको ध्यान केन्द्रित गरेको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)ले यो भेरियन्ट तीव्र रूपमा फैलिने र ठूलो संख्यामा उत्परिवर्तित हुने भन्दै सतर्क रहन आग्रह गरेको छ । 

दक्षिण अफ्रिकामा गत २४ नोभेम्बरमा नयाँ भेरिएन्ट पुष्टि भएको थियो । धेरै म्युटेसन भएको कोरोनाको नयाँ भाइरस ओमिक्रोन पत्ता लागेसँगै विश्वभर चिन्ता छाएको छ । विगतमा भन्दा यो भाइरस धेरै ठाउँमा उत्परिवर्तन भएकाले वैज्ञानिकहरूले समेत चिन्ता व्यक्त गरेका छन् । नेपाल सरकारले समेत सचेत हुन र जनस्वास्थ्यका मापदण्ड पालना गर्न आग्रह गरेको छ । स्वास्थ्य सेवा विभाग इपिडिमियोलोजी महाशाखाले विगतमा झैँ घरमा बसेर सम्भव हुने कामहरूसमेत सोहीअनुसार गर्न आग्रह गरेको छ । 

नेपालले सबै देशमा आवतजावत खुला गरेकाले हाल अफ्रिकामा देखिएको नयाँ स्वरूपको ‘ओमिक्रोन’ भाइरस नेपालमा पनि सहजै प्रवेश गर्न सक्ने स्वास्थ्य अधिकारीहरू बताउँछन् । कार्यालयहरू सञ्चालनमा आएको, सामाजिक दूरी कायम नभएको, भिडभाड बढ्न थालेकाले नयाँ भाइरसको फैलन सक्ने चिकित्सकहरूको भनाइ छ । बेलायतले कोरोना संक्रमण धेरै भएका विभिन्न ६ वटा देशलाई रातोसूचीमा राखेको छ । दक्षिण अफ्रिका, नामिबिया, जिम्बाबे, बोत्सवाना, लेसोथो र इस्वातिनीलाई प्रतिबन्ध लगाएको हो । ती देशमा अस्थायी रूपमा उडानमा प्रतिबन्ध लगाएको हो । 

सरुवा रोग अस्पताल टेकुका डा.शेरबहादुर पुनका अनुसार हाल नेपालमा देखिएको भाइरस एक–दुई ठाउँमा मात्रै उत्परिवर्तन भएको थियो । तर, ओमिक्रोन नयाँ भेरिएन्ट विगतको भन्दा धेरै ठाउँमा उत्परिवर्तन भएकाले स्पष्ट रूपमा यसको विषयमा कसैले बोल्न सकेका छैनन् । उनका अनुसार यसले विगतको भन्दा धेरै क्षति गर्न सक्ने अनुमान अन्तर्राष्ट्रिय अधिकारीहरूको छ । 

स्वास्थ्य मन्त्रालयका सहप्रवक्ता डा.समिर अधिकारीले नेपालमा ओमिक्रोन भेरिएन्ट पुष्टि भए दुःख दिन सक्ने बताए । ‘हामीले नयाँ भेरिएन्ट पत्ता लगाउन निरन्तर जिन सिक्वेन्सिङ गरिरहेका छौँ । केही केन्द्रीय प्रयोगशाला र केही विश्व स्वास्थ्य संगठनको पहलमा बेलायत पठाएका छौँ,’ अधिकारीले भने । विश्वव्यापी रूपमा भाइरसहरूले आफ्नो स्वरूप परिवर्तन गर्दै गइरहेका छन् । तर, नेपालमा जनस्वास्थ्यका मापदण्ड पालना हुन छाडेको अवस्था छ । यसले गर्दा सहजै एक व्यक्तिबाट अर्कोमा भाइरस सर्ने सम्भावना बढेको चिकित्सकहरूको भनाइ छ । स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार नेपालमा अहिलेसम्म डेल्टा प्लस, अल्फा, डेल्टा र कप्पा भेरिएन्ट पुष्टि भएको छ । नेपालमा डेल्टा भेरिएन्टले दोस्रो महामारी ल्याएको थियो ।

जिन सिक्वेन्सिङको प्रोसेसमा छौँ : डा.रुणा झा, निर्देशक, राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशाला
हालसम्म जिन सिक्वेन्सिङ गर्दा नेपालमा नयाँ भेरिएन्ट पुष्टि भएको छैन । नियमित रूपमा जिन सिक्वेन्सिङ भइरहेको छ । दोस्रो चरणको जिन सिक्वेन्सिङ प्रोसेसमा भएकाले पाँच दिनभित्र नतिजा आउनेछ । नेपालमा महिनाको ९६ वटा नमुनाका जिन सिक्वेन्सिङ गर्ने योजनाअनुसार काम अगाडि बढेको छ । प्रत्येक १५ दिनमा ४८ नमुनाको जिन सिक्वेन्सिङ गर्ने कि एक महिनामा ९६ गर्ने भन्ने विषयमा पनि छलफल चलिरहेको छ । अहिले जिन सिक्वेन्सिङ गर्न एक सय ५० नमुना बेलायतमा पठाइएको छ । 

 (नयाँपत्रिका दैनिकमा समाचार छ)