एजेन्सी । नासाकी भारतीय मूलका अन्तरिक्ष यात्री सुनिता विलियम्स आफ्ना साथी ब्यारी विल्मोरसँग करिब दुई महिनादेखि अन्तरिक्षमा फसेकी छिन् ।
दुवै अन्तरिक्ष यात्री अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन (आईएसएस)मा छन् । अन्तरिक्षयान बोइङ स्टारलाइनरमा खराबी आएपछि ती दुई अन्तरिक्ष यात्री अझै फर्कन सकेका छैनन् । अहिले नासासँग दुवै अन्तरिक्ष यात्रीलाई फिर्ता ल्याउन निकै कम समय बाँकी छ ।
बोइङ स्टारलाइनरले जुन ५ मा दुवै अन्तरिक्ष यात्रीलाई अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन (आईएसएस) लगेको थियो । अन्तरिक्ष यात्रीको यो मिसन आठ दिनको मात्रै थियो तर हिलियम चुहावट र थ्रस्टरमा खराबीका कारण अन्तरिक्ष यात्रीको फिर्ती स्थगित भएको थियो ।
बोइङ स्टारलाइनरको यो पहिलो उडान थियो । सुनिता विलियम्स र ब्यारी विलमोर करिब दुई महिनादेखि अन्तरिक्षमा फसेका छन् । अब यो समस्या समाधान गर्न नासासँग १६ दिन मात्र बाँकी छ, किनकि १६ दिनपछि क्रु–९ मिसन आइपुग्नेछ ।
समस्या के थियो ?
बोइङ स्टारलाइनर फ्लोरिडाको केप क्यानाभेरल स्पेस फोर्स स्टेशनबाट दुवै अन्तरिक्ष यात्रीलाई लिएर अन्तरिक्षमा गएको थियो । यो मिसन बोइङ स्टारलाइनरको पहिलो मानव उड्डयनको साथ अनुसन्धान गर्ने थियो ।
अन्तरिक्ष यान सफलतापूर्वक आइएसएस सँग डक भयो, तर नजिक आउँदा, यसको २८ थ्रस्टरहरू मध्ये पाँच बन्द भयो । यसका इन्जिनियरहरूले स्पेसक्राफ्टको सेवा मोड्युलमा पाँचवटा सानो हेलियम चुहावट पत्ता लगाए । यस कारण, बोइङ स्टारलाइनर अनडक गर्न र पृथ्वीमा फर्कन सक्षम छैन ।
अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासा र बोइङका इन्जिनियरहरूले अन्तरिक्ष यानमा भएको खराबीलाई समाधान गर्ने प्रयास गरिरहेका छन् । तर अहिलेसम्म नासाले अन्तरिक्ष यात्री फर्काउने मिति तय गर्न सकेको छैन । स्पेसक्राफ्टको थ्रस्टर र हेलियम प्रणालीहरू फिर्ताको लागि महत्त्वपूर्ण छन् । यदि बोइङ स्टारलाइनरमा कुनै खराबी छ भने, यसले अन्तरिक्ष यात्रीहरूलाई जोखिममा पार्न सक्छ ।
अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशनमा क्रु–९ मिसन चाँडै प्रक्षेपण हुँदैछ । यसको स्पेस स्टेशनसँग जडान गर्न, स्टारलाइनरलाई पहिले डकिङ पोर्टबाट हटाउनु पर्छ । यसले अवस्थालाई झन् जटिल बनाउँछ । क्रू–९ मिसन अगस्ट १८ अघि सुरु हुन सक्छ ।
स्पेसएक्सको ड्र्यागन अन्तरिक्ष यानले अन्तरिक्ष यात्री जेना कार्डम्यान, निक हेग र स्टेफनी विल्सन, साथै रोस्कोसमोस अन्तरिक्ष यात्री अलेक्ज्याण्डर गोर्बुनोभलाई अन्तरिक्षमा लैजानेछ । यदि बोइङ स्टारलाइनर निष्क्रिय रह्यो भने, नासाले विलियम्स र विल्मोरलाई पृथ्वीमा फर्काउने नयाँ तरिकाको बारेमा सोच्नुपर्नेछ । यो सम्भव छ कि स्पेस एक्स ड्र्यागन क्याप्सूल प्रयोग गर्न सकिन्छ । यद्यपि, स्पेस स्टेशनमा ६ डकिङ पोर्टहरू छन् जुन नासाले प्रयोग गर्न सक्छ ।
