चितवन । थन्काउने बेला भएको धानमा फौजी कीराले नष्ट गरेपछि यहाँका कृषक चिन्तित बनेका छन् । जिल्लाको राप्ती, खैरहनी र कालिका नगरपालिकामा लगाइएको धानमा फौजी कीराले क्षति पुर्याएको छ ।
कृषि ज्ञानकेन्द्र भरतपुरका बाली संरक्षण अधिकृत पूर्णिमा क्षेत्रीका अनुसार त्यस क्षेत्रमा लगाइएको धानमा फौजी कीरा देखा परेको हो । बाला पसाएकोदेखि काटेर सुकाएको धानसम्ममा कीराले नष्ट गरेको छ । कतिपय स्थानमा ८० प्रतिशतसम्म धानको बाला कीराले काटेको क्षेत्रीले जानकारी दिनुभयो ।
दुई महीना अघि केही स्थानमा फौजी कीरा देखिए पनि तत्काल सिफारिस गरिएका विषादीले नियन्त्रणमा आएको भए पनि पुनः झण्डै दुई सातायता समस्या देखिएको क्षेत्रीको भनाइ छ । फौजी कीरा दिनभर गाँज, झार, धाँजा फाँटेको खेतमा लुक्ने भए पनि राति बाहिर निस्किएर धानको बाला काट्ने गरेको उहाँले जानकारी दिनुभयो ।
फौजी कीराले ती स्थानमा के कति क्षेत्रफलमा असर पुर्यायो भन्नेबारेमा वास्तविक तथ्याङ्क आई नसके पनि प्रारम्भिक तथ्याङ्कअनुसार झण्डै ५०० हेक्टर प्रभावित भएको केन्द्रले जनाएको छ । क्षेत्रीका अनुसार एउटा पोथी फौजी कीराले एकै पटकमा ५०० देखि एक हजार फुल पार्ने गर्दछ । पाँच दिनभित्र फुलबाट बच्चा निस्कने हुँदा छिटो फैलने गर्दछ । यी कीराको जीवनचक्र ३० दिनको हुने जनाइएको छ ।
केन्द्रका प्रमुख राजन ढकालका अनुसार समस्याको बारेमा जानकारी भएसँगै कार्यालयका प्राविधिक प्रभावित क्षेत्रमा पुगेर आवश्यक जानकारी लिने र विषादी सिफारिस गर्ने काम भइरहेको छ । ढकालले पाकेको धानलाई सकेसम्म छिटो थन्काउनु पर्ने बताउनुभयो । जिल्लामा यस वर्ष गरिमा जातको वर्णशङ्कर धानमा समेत समस्या देखिएको छ । यतिबेला थन्काइ सक्नुपर्ने सो जातको धान बल्ल पसाउन लागेको छ । निर्धारित समयभन्दा एक महीना ढिला गरी धान पाक्ने भए पछि अब लगाउने तयारी गरिएका बाली प्रभावित भएका छन् ।
जिल्लामा गरिमा, गोरखनाथ, युएस ३१२ जातका आयातीत वर्णशङ्कर र स्थानीय उन्नत जातका सावित्री, रामधान, सावा मन्सुली धान बढी क्षेत्रफलमा कृषकले लगाउने गरेका छन् । गत वर्ष वर्षे धान एक लाख १९ हजार ७०० मेट्रिक टन र चैते धान २६ हजार मेट्रिक टन उत्पादन भएको केन्द्रले जनाएको छ । यस वर्ष पाँच हजार हेक्टरमा चैते धान लगाइएको थियो भने वर्षे धान २८ हजार ५०० हेक्टरमा लगाइएको छ ।
