एजेन्सी । पछिल्लो हप्ता भारतीय मूलका जोहरान ममदानीले न्युयोर्कको मेयर चुनाव जितेर इतिहास रचेका छन्। अब भारतीय–अमेरिकी डेमोक्र्याट सैकत चक्रवर्तीको नाम चर्चामा आएको छ।
न्यान्सी पेलोसीले अवकाश लिने घोषणा गरेपछि स्यान फ्रान्सिस्कोको संसद सीट खाली भएको छ। अब ३९ वर्षका सैकतलाई डेमोक्र्याटिक नामांकन पाउने बाटो खुलेको छ। ममदानीझैं सैकत पनि अमेरिकामा उदाउँदै गएका प्रगतिशील नेताहरूको नयाँ पुस्ताको हिस्सा हुन्।
यसअघि सैकत सन् २०१८–१९ तिर सुभाषचन्द्र बोसको तस्वीर भएको टी–शर्ट लगाएको कारण विवादमा परेका थिए। मिडियाले उनलाई नाजी विचारधाराको प्रचार गरेको आरोप लगाएको थियो। सैकतले पुराना डेमोक्र्याट विचारधारालाई परिवर्तन गर्न चाहन्छन्। पुराना डेमोक्र्याटहरूका अनुसार गरीबका लागि निःशुल्क उपचार, शिक्षा र रोजगारी उपलब्ध गराउनु नै प्राथमिकता थियो।
तर नयाँ पुस्ताका नेताहरूबीचको बाटो रोज्छन्। उनीहरूको उद्देश्य व्यवसायमा सहयोग बढाउनु, स्वतन्त्र व्यापारलाई प्रोत्साहन दिनु र वेलफेयर प्रणालीमा सुधार गर्नु हो।
ममदानीसँग शैलीगत तुलना
सामाजिक सञ्जालमा धेरैले चक्रवर्तीको तुलना ममदानीसँग गरेका छन्, विशेष गरी उनीहरूको प्रचार–शैलीका कारण। ममदानीझैं, चक्रवर्तीले पनि परिवर्तन र सुधारलाई आफ्नो अभियानको मूल विषय बनाएका छन्।
दुवैको क्याम्पेन शैली झण्डै एउटै छ। अप्रिलमा अभियान सुरु गर्दै सैकतले भनेका थिए, ‘यो अवसर हो कामकाजी वर्गका लागि वास्तविक आन्दोलन र क्रान्ति ल्याउने।’
ममदानीको जितपछि सैकतले एक्समा लेखेका थिए, ‘जोहरानले देखाए कि विरोधीहरूले कति पैसा खर्च गरे पनि, यदि आम जनता परिवर्तनका लागि एकजुट भएर लाग्छन् भने उनीहरूलाई हराउन सकिन्छ।’
धनीमाथि कर बढाउने पक्षधर
चक्रवर्ती पनि ममदानीझैं धनीमाथि कर बढाउने पक्षधर हुन्। उनी वेल्थ ट्याक्सको समर्थन गर्छन् र आफूमाथि पनि कर लगाउन तयार रहेको बताएका छन्। सैकतका अनुसार उनको उद्देश्य डेमोक्र्याटिक पार्टीको ब्रान्डलाई पूर्ण रूपमा परिवर्तन गर्नु हो। यद्यपि उनका साहसी विचारहरूका कारण पार्टीभित्र समय–समयमा विवाद पनि हुने गर्छ।
अब सैकत स्यान फ्रान्सिस्कोको त्यो सीटका लागि तयारी गर्दै छन्, जहाँ सन् १९८७ देखि न्यान्सी पेलोसी निर्वाचित हुँदै आएकी थिइन्। उनीको अवकाशपछि यो सीट खाली भएको हो।
५ फेब्रुअरी २०२५ मा, चक्रवर्तीले सन् २०२६ मा हुने ११औं कांग्रेस जिल्लाको लागि डेमोक्र्याटिक पार्टीको प्राथमिक निर्वाचनमा उम्मेदवारी घोषणा गरेका थिए। उनले भनेका थिए, ‘डेमोक्र्याटिक पार्टीलाई अब नयाँ नेतृत्वको आवश्यकता छ।’
सैकत चक्रवर्ती को हुन् ?
सैकतको जन्म अमेरिकाको टेक्सासमा बंगाली अभिभावकको घरमा भएको हो। उनले हार्भर्ड विश्वविद्यालयबाट कम्प्युटर साइन्समा डिग्री हासिल गरे। त्यसपछि उनी स्यान फ्रान्सिस्को गएर एक टेक स्टार्टअपका सह–संस्थापक बने र पछि वित्तीय सेवा कम्पनी ‘स्ट्राइप’ मा काम गरे।
सन् २०१५ मा बर्नी स्यान्डर्सको राष्ट्रपति अभियानमा सहभागी हुन उनले टेक उद्योग छोडेपछि राजनीति प्रति रुचि बढाएका थिए।
यद्यपि स्यान्डर्सलाई विजय प्राप्त भएन, तर चक्रवर्तीले ग्रासरुट स्वयंसेवकहरूलाई जोड्ने डिजिटल उपकरण बनाएर डेमोक्र्याटिक पार्टीलाई प्रभावित पारे।
दुई वर्षपछि, उनले ‘जस्टिस डेमोक्र्याट्स’ नामक राजनीतिक समूह सह–स्थापना गरे, जसको उद्देश्य लामो समयदेखि पदमा रहेका नेताहरूको सट्टा नयाँ र युवा उम्मेदवारहरूलाई चुनावमा ल्याउनु थियो।
सुभाषचन्द्र बोसको टी–शर्ट विवाद
सन् २०१८ मा (त्यतिबेला एओसीका चीफ अफ स्टाफका रूपमा) एक भिडियो अन्तर्वार्तामा चक्रवर्तीले सुभाषचन्द्र बोसको तस्वीर भएको हरियो टी–शर्ट लगाएका थिए। त्यो भिडियो सन् २०१८ डिसेम्बरमा प्रसारित भए पनि सन् २०१९ जुलाईमा भाइरल भयो।
दक्षिणपन्थी मिडिया र केही यहूदी संगठनहरूले त्यसलाई उठाएर चक्रवर्तीमाथि नाजी विचारधाराको प्रचार गरेको आरोप लगाए। चक्रवर्तीले भने यी आरोपहरू अस्वीकार गर्दै यो आफ्नो सांस्कृतिक गर्वको प्रतीक भएको बताए।
उनी भन्छन्— “म बोसलाई स्वतन्त्रता सेनानीका रूपमा हेर्छु, नकि नाजीका रूपमा।”
हाल अमेरिकी संसदमा ५ जना भारतीय मूलका सांसद छन्, जुन कुनै पनि एशियाली मूलका समूहमध्ये सबैभन्दा धेरै हो।
