काठमाडौं । हिमालय एसियाको एक हिमशृङ्खला हो, जसले भारतीय उपमहाद्वीपको मैदानलाई तिब्बती पठारबाट अलग गर्छ । यस हिमशृङ्खलामा पृथ्वीका केही अग्लो चुचुराहरू छन्, जसमा सबैभन्दा अग्लो, सगरमाथा पनि समावेश छ ।
७ हजार २ सय मिटरभन्दा बढी उचाइमा १०० भन्दा बढी चुचुरा हिमालयमा अवस्थित छन् ।
नेपालमा आठ हजार मिटर अग्ला ८ वटा हिमाल छन् । विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा यही पर्छ । ६ हजार मिटर माथिका १ हजार ३१० चुचुरा नेपालमै छन् ।
हिमालयले भुटान, भारत, नेपाल, चीन र पाकिस्तान पाँच देशहरू पार गरेको छ । हिमालय शृङ्खलाको उत्तरपश्चिममा काराकोरम र हिन्दुकुश पर्वतशृङ्खलाहरू, उत्तरमा तिब्बती पठार र दक्षिणमा सिन्धु–गङ्गा मैदानको समतल क्षेत्रहरू छन् । विश्वका केही प्रमुख नदीहरू, सिन्धु, गङ्गा, र ब्रह्मपुत्र नदी, हिमालयको छेउछाउमा बग्छन्, र तिनीहरूको संयुक्त जलाधार लगभग ६० करोड मानिसहरूको घर हो; हिमालयमा ५ करोड ३० लाख मानिस बस्छन् ।
हिमालयले दक्षिण एसिया र तिब्बतको संस्कृतिलाई गहिरो रूपमा आकार दिएको छ । हिन्दु, जैन र बौद्ध धर्ममा धेरै पवित्र हिमालय चुचुरा छन् । कञ्चनजङ्घा (भारत तर्फबाट), गङ्गखर पुएन्सम, माछापुच्छ्रे हिमाल, नन्दा देवी पर्वत, र तिब्बती पारहिमालयमा कैलाश पर्वत लगायत अन्य धेरै शिखरहरू पर्वतारोहीहरूका लागि बन्द छन् ।
जलवायु परिवर्तनका कारण पछिल्लो समय हिमालमा हिउँ पग्लिने क्रम बढेको छ । हिउँले सेताम्मे हुनुपर्ने हिमाल काला पहाडमा परिवर्तन हुन थालेका छन् ।
नेपालका हिमाल हेर्न विश्वभरका मानिस लालायित हुन्छन् । अझ सगरमाथा त झन् सबैको रोजाईमै पर्छ । सगरमाथा आरोहण गर्न सहज नभए पनि यसको फेदसम्म बर्सेनि हजारौं पर्यटक पुग्ने गरेका छन् । सयौंले आरोहणसमेत गर्छन् ।
फोटो -न्यूजपोलार
