दोहा । कतारमा सन् २०२२ मा भइरहेको विश्वकपमा फुटबलको इतिहास पुनर्लेखन हुँदैछ।
घाना विरुद्ध क्रिस्टियानो रोनाल्डोको गोलले उनी पाँच विश्वकपमा गोल गर्ने पहिलो पुरुष खेलाडी बनेका छन्। लियोनेल मेस्सीले आफ्नो १,००० औँ खेल खेले र आफ्नो पहिलो नकआउट चरण गोल गरे। ओलिभर जिराउडले फ्रान्सका लागि आफ्नो ५२औँ गोल गरे, जुन एक टिम रेकर्ड हो।
तर जब इङ्गल्याण्डले इरानलाई ६–२ ले हराएको थियो, त्यो खेलले अझ अस्पष्ट फिफा रेकर्ड बनायो ः यो विश्व कपको समूह चरणको सबैभन्दा लामो खेल थियो।
अन्तिम सिट्टी बज्दासम्म दुवै पक्षले ११७ मिनेट खेलिसकेका थिए । म्याराथन खेलले फिफाको तुलनात्मक रूपमा नयाँ समय–पुलिसिङ प्रयासहरूको एक भागका रूपमा थपिएको स्टपपेजहरूको शृङ्खलाका कारण दुवै हाफमा थप २७ मिनेट लम्बियो।
समूह चरणहरूमा, रेफ्रीहरूले कुल ५६३ मिनेट खेल थपे– नौ घण्टा भन्दा बढी। प्रतियोगिताको आठ ओपनिङ खेलहरू मध्ये एउटा मात्र १०० मिनेटमा समाप्त भयो।
वेल्स र संयुक्त राज्य अमेरिका बिचको १–१ को बराबरीमा १४ मिनेट ३४ सेकेन्डमा समय थपिएको थियो भने नेदरल्यान्ड्स विरुद्ध सेनेगलको खेलमा १२ मिनेट ४९ सेकेन्ड समय लगाइएको थियो । कतार र इक्वेडरबीचको उद्घाटन खेल १० मिनेट १८ सेकेण्डको स्टपेज टाइम थियो ।
त्यसोभए २०२२ को विश्वकपमा यति धेरै गतिरोध किन ?
फुटबल खेलहरू नकआउट म्याच नभएसम्म ९० मिनेटको सामान्य खेल्ने समय हुनुपर्छ। फिफाको चौथो अधिकारीले नियमितरूपमा प्रत्येक आधाको अन्त्यमा समय थप्छ।
२०२२ को विश्वकपमा फिफाले चोटपटक, उत्सव, भिडियो सहायक रेफ्री (भीएआर) समीक्षाहरू र प्रतिस्थापनहरूमा खर्च गरेको समयको हिसाबले भारी पुलिस स्टपपेज समय प्रस्तुत गर्यो।
यस वर्षको विश्वकपअघि फिफाको रेफ्री समितिका अध्यक्ष र पूर्वरेफ्री पियरलुइगी कोलिनाले फ्यानहरूलाई १०० मिनेटभन्दा बढी समयसम्म चल्ने धेरै खेलहरूमा आफूलाई तयार रहन चेतावनी दिए।
“यो नयाँ कुरा होइन”, कोलिनाले नोभेम्बरमा पत्रकारहरूलाई भने, “रसियामा चौथो अधिकारीका लागि सात, आठ, नौ मिनेट बाँकी रहँदा बोर्डमा देखाउनु सामान्य भएको थियो।”
उनका अनुसार फिफाको लक्ष्य प्रभावकारी खेल समय अधिकतम बनाउनु हो।
“जब कुनै उपचार, प्रतिस्थापन, पेनाल्टी, रातो कार्ड वा गोल उत्सव जस्ता घटनाहरू हुन्छन्– म यसलाई हाइलाइट गर्न चाहन्छु किनभने यो एक टोलीका लागि आनन्दको क्षण हो, हुनसक्छ अर्काका लागि होइन, तर यो। एक वा मे डेढ मिनेट सम्म हो”, उनले भने।
फिफाले लामो समयदेखि गोलको उत्सव र अनावश्यक प्रदर्शनका बारेमा गुनासो गर्दै आएको छ, जुन कहिलेकाहीँ एक मिनेट वा बढी हुन सक्छ।
“त्यसोभए कल्पना गर्नुहोस् कि हाफमा दुई वा तीन गोल गरियो र यो पाँच वा छ मिनेट गुमाउन सजिलो छ, यो टोलीले अन्तमा क्षतिपूर्ति दिइनुपर्छ”, कोलिनाले भने।
अन्य फुटबल विज्ञहरूले स्टेडियममा खेल हेर्न धेरै पैसा खर्च गरेपछि फ्यानहरूले आफ्नो पैसाका लागि सबैभन्दा ठूलो धमाका चाहनेले रोकिने समयलाई स्वागत गर्नुपर्छ भनी तर्क गरेका छन्।
“मलाई लाग्छ कि यो खेलको लागि राम्रो छ किनभने फ्यानहरू अरू कोही जत्तिकै महत्त्वपूर्ण छन्”, सेवानिवृत्त फिफा र इंग्लिस प्रिमियर लिगका रेफ्री मार्क हल्सीले अल जजीरालाई भने, “फुटबल हेर्नका लागि धेरै पैसा लाग्छ। हामी लामो समयसम्म बल खेलिरहेको हेर्न चाहन्छौँ। हामी यही चाहन्छौँ। हामीले अहिले ९० मिनेटभन्दा बढी समय पाइरहेका छौँ।”
भीएआरले रुस विश्वकपमा परिचय दिएदेखि नै विश्वव्यापी आलोचना गरेको छ। यसले पिचमा खेलाडीहरूको हरेक चाल ट्र्याक गर्छ र क्यामेरा, सेन्सर र भिडियो रिप्लेहरूमार्फत अफसाइडहरू कल गर्न र गोल गर्न अर्ध–स्वचालित प्रविधि प्रयोग गर्दछ।
कतारमा विशेषगरी, धेरै फ्यानहरूले टेक्नोलोजीले खेलको प्रवाह घटाएको र कहिलेकाहीँ खेलको रोकावटमा केही मिनेट थपेको गुनासो गरेका छन्।
यो रोकावटले फुटबल जगत्मा विवाद उत्पन्न भएको छ । केही खेलाडीले चोटपटकको सम्भावनाका कारण अतिरिक्त समयको बारेमा असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन्।
यस विश्वकपमा अतिरिक्त समयमा इरानका गोलकिपर अलिरेजा बरनभान्ड इङ्ल्यान्डविरुद्धको खेलमा गम्भीर घाइते भएका थिए । साउदी अरेबियाका डिफेन्डर यासिर अलशहरानीलाई पनि अर्जेन्टिनाविरुद्ध आफ्नै गोलकिपर मोहम्मद अलौवेसको घुँडामा चोट लागेको थियो।
अन्तर्राष्ट्रिय खेलाडी संघ फिफ्प्रोले स्थितिलाई निगरानी गरिरहेको बताएको छ।
“यदि प्रभावकारी खेल समय १० देखि १५ प्रतिशतले बढाइयो भने, यसले खेलाडीहरूको लागि शारीरिक प्रतिस्पर्धाको समयलाई उल्लेखनीय रूपमा बढाउँछ”, फिफ्प्रोका महासचिव जोनास बेर–होफम्यानले भने, “कुनै पनि कुराभन्दा बढी यसले खेलाडीहरूको लागि कार्यभार सुरक्षा कत्तिको महत्त्वपूर्ण छ भनेर रेखांकित गर्दछ। यसलाई अब स्थापित गर्न आवश्यक छ।”
तर केही खेलाडी लामो खेलमा चम्किरहेका छन् । इङ्ल्यान्ड र लिभरपुलका पूर्व मिडफिल्डर जेमी कारगरले ट्वीटरमा भने, “कतारले अधिकारीहरूले विश्वकप २०२२ मा थपिएको समयको आनन्द उठाइरहेका छन्, फुटबलले धेरै समय बर्बाद गरिरहेको छ ।”
घरेलु फुटबल लीगहरू फिफाको नयाँ नियमहरूमा पूर्ण रूपमा बिक्री हुँदैनन्। प्रिमियर लिगले विश्वकपपछि कडा नयाँ स्टपेज नियम लागू नगर्ने बताएको छ।
कतिपय फ्यानले भने पूरै खेलको नतिजा स्टपेज टाइममा भएको आरोप समेत लगाएका छन् ।
जब इरानले स्टपेज टाइममा दुई गोल गरेपछि वेल्समाथि २–० को जित दर्ता गर्यो, कतिपयले नयाँ समय–अधिकतम पहलमा वेल्सको पराजयलाई पिन गर्न हतार गरे।
“चाखलाग्दो अवलोकन”, फुटबल युट्युबर मार्क गोल्डब्रिजले नोभेम्बर २५ मा ट्वीट गरे, “फिफाको यस निर्देशनका कारणले खेलहरू अभूतपूर्व समय रोकिँदा वेल्स हार्यो ।”
दक्षिण अमेरिकी फुटबल संवाददाता टम भिकरीले स्टपेजलाई ‘बक्सिङ खेलको अन्त्यमा थप राउन्डहरू थप्नु’ सँग तुलना गरे।
“यो ठूलो पज समयको पक्षमा छैन”, भिकरीले ट्वीटरमा लेखे, “खेलाडीहरूलाई मैदानमा पीस्दै। ४ राम्रो हुन्थ्यो। ९ मेरो लागि होइन।”
स्टपेज टाइमले केही खेलको निर्णय गरेको छ, यसले टोलीहरूलाई अन्य तरिकामा इतिहास रच्न अनुमति दिएको छ।
ब्राजिलविरुद्ध क्यामरुनले दोस्रो हाफमा गरेको विजयी गोल इन्जुरी टाइममा भयो । क्यामरुनलाई अन्तिम १६ मा स्थान बनाउनका लागि गोल पर्याप्त थिएन, अतिरिक्त समयमा भिन्सेन्ट अबुबाकरको रूपान्तरणका कारण क्यामरुन पाँच पटकको विश्वकप च्याम्पियन ब्राजिललाई हराउने पहिलो अफ्रिकी राष्ट्र बनेको देख्यो।
वर्षौंपछि फुटबलको समय बर्बादमा क्र्याक गर्न डिजाइन गरिएको स्टपपेज टाइमका धेरै विकल्पहरू पनि प्रस्तावित छन्। सन् २०१७ मा मार्को भ्यान बास्टेन (तत्कालीन फिफाका प्राविधिक निर्देशक) ले ६० मिनेटको स्टप–स्टार्ट गेम घडी प्रस्ताव गरे । तर, यो विचार कहिल्यै कार्यान्वयन हुन सकेन ।
रग्बी जस्तै एक स्वतन्त्र टाइमकीपर ल्याउनु लामो स्टपहरूको लागि अर्को विकल्प हुन सक्ने अन्यले सुझाव दिएका छन् ।
“यदि तपाइँ घडी रोक्दै हुनुहुन्छ भने टाइमकिपरले त्यो घडीलाई प्रत्येक चोटि बल बाहिर जाँदा वा बल भित्र जाँदा रोक्नेछ– प्रत्येक पटक प्रतिस्थापन हुन्छ, प्रत्येक पटक गोल–स्कोरिङ उत्सव हुन्छ– त्यसपछि त्यो टाइमकिपरले सुरु गर्छ। जब बल खेलमा फिर्ता हुन्छ घडी पुनः सुरु हुन्छ”, हल्सीले अल जजीरालाई भने।
ह्याल्सी गोलकिपरहरूलाई सबैभन्दा खराब दोहोरिने अपराधीहरूको रूपमा राख्छन् जब यो चोरीको समय आउँछ।
“म गोलकिपर थिएँ, त्यसैले तपाईंले गोलकिपरहरूले आफ्नो समय लिइरहेको देख्नुहुन्छ”, उनले भने, “अहिले के गर्छन् उनीहरू त्यो बल समात्ने प्रयास गर्छन्, बल उनीहरूमा आउँछ र त्यसपछि उनीहरू वरपर कोही नभएर भुइँमा खस्छन्, भुइँमा पल्टिन्छन्, अलिकति वरिपरि हेर्छन्, … त्यसपछि तिनीहरू उठ्छन्। र उनीहरूले सम्भवतः बललाई खेलमा फर्काउन थाल्छन्। मलाई लाग्छ कि गोलकिपरसँग बल हुँदा तपाईंले १० देखि १५ सेकेन्डभन्दा लामो समय हेर्दै हुनुहुन्छ।”
हेल्सीले १० सेकेन्डको समय सीमा सुझाव दिए र यदि किपरले त्यो सीमा नाघ्यो भने उनीहरूलाई अप्रत्यक्ष फ्री किक र पहेँलो कार्डको सजाय दिइनुपर्ने राय दिए।
“मलाई लाग्छ रेफ्रीहरूले ती अवस्थाहरू व्यवस्थापन गर्न बलियो हुन आवश्यक छ”, उनले भने।
