काठमाडौं। यौन दुर्व्यवहारको आरोपमा मुछिएपछि प्रतिनिधिसभाका सभामुख कृष्णबहादुर महराले पदबाट राजीनामा दिएका छन् । संविधानको धारा ९१ को उपधारा ६ (ख) अनुसार उनले राजीनामा दिएका हुन् र उनको राजीनामासँगै सभामुख पद रिक्त भएको छ । संसद् सचिवालयमा कार्यरत रोशनी शाहीलाई आइतबार राति उनकै डेरामा गई यौन दुर्व्यवहार गरेको विषय विभिन्न सञ्चार माध्यममा आएपछि सभामुख महराले नैतिकता देखाउँदै पदबाट राजीनामा दिएका हुन् ।
सो घटनापछि मंगलबार बिहान बसेको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको सचिवालय बैठकले महरालाई सभामुख र सांसदबाट राजीनामा दिन आग्रह गर्न निर्णय गरेको थियो । पार्टीको निर्णयसँगै सभामुख महराले आफूलाई आरोप लागेकाले छानबिनलाई सहज बनाउन नैतिकताको आधारमा राजीनामा दिएको बताएका छन् । महरा तत्कालीन नेकपा माओवादी केन्द्रबाट सभामुखमा निर्वाचित भएका थिए । अहिले तत्कालीन एमाले र माओवादी केन्द्र मिलेर नेकपा बनेको छ ।
सभामुख महराले आफ्नो राजीनामापत्र निवासबाट नै उपसभामुख डा. शिवमाया तुम्बाहाम्फेलाई पठाएका थिए । मिडियामा समाचार आइसकेपछि महराका स्वकीय सचिव सागर केसीले सिंहदरबार पुगेर उपसभामुख तुम्बाहाम्फेलाई राजीनामापत्र बुझाएका हुन् । उनले राजीनामा दिनुको कारण पत्रमा स्पष्ट उल्लेख गरेका छैनन् । सभामुखको लेटर प्याड भएकाले सभामुखबाट राजीनामा दिएको स्वतः बुझिन्छ । तर, सांसदबाट भने उनले राजीनामा दिएका छैनन् । पत्रमा सांसदबाट राजीनामा दिएको कहीँकतै उल्लेख छैन ।
महरा २०७४ को प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा दाङ क्षेत्र नम्बर २ बाट निर्वाचित भएका थिए । नेकपाको सचिवालय बैठकले उनलाई सभामुख र सांसद दुवैबाट राजीनामा दिन भनेको थियो । राजीनामापत्रमा उनले छानबिन प्रक्रिया नसकिँदासम्मका लागि राजीनामा दिएको व्यहोरा लेखेका छन् । तर, राजीनामा दिइसकेपछि त्यो छानबिनबाट प्रमाणित भए पनि नभए पनि उनी स्वतः पदमा फर्किने बाटो छैन । सभामुखको राजीनामा स्वीकृत भएपछि प्रतिनिधिसभाले चुनावबाट नयाँ सभामुख चुन्नेछ ।
नेकपाले सांसदबाट पनि राजीनामा दिन भने पनि उनले सांसद पदबाट राजीनामा नदिएकाले उनको सांसद पद भने कायमै हुने व्यवस्था छ । उपसभामुखलाई मंगलबार बुझाएको राजीनामापछि उनी सभामुख पदबाट मुक्त भएका छन् । महराले सांसद पदबाट मुक्त हुन फेरि अर्को राजीनामा दिनुपर्दछ । सभामुख पदको राजीनामा कसैले स्वीकृत गर्न नपर्ने भए पनि सांसदको राजीनामा उपसभामुखले स्वीकृत गर्नुपर्ने हुन्छ । संविधान र प्रतिनिधिसभा नियमावली २०७५ अनुसार सभामुखले उपसभामुखसमक्ष राजीनामा दिनुपर्ने हुन्छ ।
नियमावलीको दफा २११ मा सभामुखले उपसभामुखसमक्ष लिखित राजीनामा दिएपछि पद खाली हुने व्यवस्था छ । संविधानमै सभामुखले उपसभामुखलाई राजीनामा बुझाउने व्यवस्था छ । लिखित राजीनामापत्र बुझाएपछि स्वतः पद रिक्त हुने संवैधानिक व्यवस्था छ । सभामुख महराले भने राजीनामापत्रमा ‘छानबिन प्रक्रिया नसकिँदासम्मका लागि राजीनामा दिएको छु,’ भन्ने उल्लेख गरेका छन् । पार्टीले उनलाई सभामुख र सांसद पदबाट राजीनामा गर्न भनेकाले पार्टीको नजरमा अब महरा सांसद नरहेको नेकपा संसदीय दलका उपनेता सुवासचन्द्र नेम्वाङले बताएका छन् ।
उनले भने, ‘पार्टीले सभामुख र सांसदबाट पनि राजीनामा गर्न भनेपछि पार्टीको नजरमा उहाँ सांसद पनि रहनुहुन्न ।’ तर, कानुनको दृष्टिमा भने महरा आफैंले सांसद पदबाट समेत राजीनामा नदिँदासम्म सांसदको हैसियतमा भने रहनेछन् । यस्तै, सभामुख महरामाथि ‘जबर्जस्ती करणी’को आरोप लगाएको भनिएकी संसद् सचिवालयमा कार्यरत कर्मचारी शाहीले सभामुख महराले आफूमाथि कुनै पनि दुव्र्यवहार नगरेको मंगलबार साँझ बताएकी छन् । उनले आफूले डिप्रेसनको औषधि सेवन गरिररहेको र कर्मचारी समायोजनको क्रममा चाहेको ठाउँमा नपर्दाको रिसले आफूले गलत आरोप लगाएको बताएकी छन् ।
उनले आइतबार साँझ आफ्नो कोठामा कोही पनि नआएको र सभामुख महरासँग लामो समयदेखि भेटघाटसमेत नभएको बताइन् । ‘त्यो दिन मेरो कोठामा कोही आएको छैन । महरा सरसँग संसद् सचिवालयमा कहिलेकाहीँ रक्तचाप परीक्षण गराउँदा भेट हुने हो,’ उनले भनिन्, ‘अहिले त धेरै भयो भेट पनि नभएको ।’ शाहीले महरा आफ्नो बुबासरहको मानिस भएको बताउँदै रिसको झोंकमा आफूले भनेका सबै कुरा गलत भएको बताइन् ।
‘उहाँ मेरो बाउ समानको मान्छे हो । उहाँमाथि लागेको आरोपमा कुनै सत्यता छैन । मैले रिस उठेको बेलामा केके भने यी सब निराधार हुन् । त्यसमा कोही पनि भ्रममा नपर्नुहोला,’ उनले भनिन्, ‘मैले रिस उठ्दा भनेका केके कुरालाई पत्रकारले बंग्याएर लेखिदिएछन् ।’
शाहीले आफूले विगत आठ वर्षदेखि डिप्रेसनको औषधि सेवन गरिरहेको बताइन् । उनले भनिन्, ‘म आठ वर्षदेखि डिप्रेसनमा छु । आमाको निधनपछि डिप्रेसनमा छु । नियमित औषधि सेवन गरिरहेकी छु ।’ सोमबार साँझ उनको सचिवालयले भने घटनाबारे अस्वीकार गर्दै विज्ञप्ति निकालेको थियो । ती कर्मचारीले आइतबार राति महरा आफ्नो डेरामा आएर मदिरा सेवन गरेको र पछि जबर्जस्ती करणी गरेको आरोप लगाएकी थिइन् ।
आफू बलात्कृत भएपछि उनले तुरुन्तै प्रहरीलाई खबर गरेकी थिइन् । प्रहरीले राति नै आएर आफूसँग कुरा गरेको उनले बताएकी थिइन् । राति नै तीनकुने प्रहरी वृत्तबाट खटिएको प्रहरीले उनको कोठामा पुगी घटनाको सम्पूर्ण विवरण लिएको प्रहरीले जनाएको छ । राजधानी दैनिकबाट
