काठमाडौँ । सांसदहरुले महत्वपूर्ण विधेयकहरु पारित नगरी संसदको तेस्रो अधिवेशन अन्त्य भएको बताएका छन् ।
आईतवारको प्रतिनिधि सभा बैठकपछि सञ्चारकर्मीहरुसँग कुराकानी गर्दै सांसदहरुले संसदको तेस्रो अधिवेशन पनि महत्वपूर्ण विधेयकहरु पारित नगरी अन्त्य हुनुपरेको बताएका हुन् । यद्यपी विधेयक पारित हुन नसक्नुमा राजनीतिक दलहरु नै जिम्मेवार रहेको सांसदहरुको भनाई छ । विधेयक पारित हुन नसक्नुमा सत्तापक्षले प्रतिपक्ष र प्रतिपक्षले सत्तापक्षलाई दोष देखाएका छन् ।
सञ्चारकर्मीहरुसँग कुराकानी गर्दै नेकपा(एमाले)का प्रमुख सचेतक महेश बर्तौलाले प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेपाली काँग्रेसले सानाभन्दा साना विषयमा पनि संसद अवरोध गरेका कारण धेरै विधेयकहरु पारित हुन नसकेका बताउनु भयो । उहाँले सरकारबाट हट्नासाथ बिरोध गर्ने काँग्रेसको अलोकतान्त्रिक शैलीका कारण संसदले राम्रो काम गर्न नसकेको बताउनु भयो ।
उहाँले भन्नुभयो – ‘सानाभन्दा साना विषयमा पनि संसदमा गतिरोध सिर्जना गर्ने, अवरोध सिर्जना गर्ने जुन मनशाय संसदमा देखियो । विशेषगरी प्रमुख प्रतिपक्ष र प्रतिपक्षका साथीहरुले संसदको महत्वपूर्ण कार्यभारलाई अगाडी बढ्नका लागि नै अवरोध सिर्जना गर्नका लागि जसरी प्रश्तुति देखाइरहनुभएको छ । व्यवहारहरु प्रदर्शन गरिराख्नुभएको छ । यो नै संसदको कानून निर्माणको चुनौतिको विषय बन्यो । सरकारमा रहँदा वा नरहँदाको व्यवहारमा संसदले खेल्नुपर्ने मुख्य काम र भुमिकामा अवरोध सिर्जना नगरौँ भन्ने प्रतिवद्धता जरुरी देखियो । सरकारबाट हट्ने बित्तिकै बिरोधको प्रक्रिया आरम्भ गर्नेकुरा लोकतान्त्रिक शैली भएन । अलोकतान्त्रिक चरित्र र शैलीका कारणले गर्दापनि संसदले आफ्नो काम ठिक ढंगबाट गर्न सकेन । काँग्रेसको बालहठको निरन्तरताले संसद महत्वपूर्ण काम टुंग्याएर स्थगित हुनुपर्ने । केही पनि गर्न नसकि रोकियो ।’
नेपाली काँग्रेसका सांसद रामहरि खतिवडाले सरकार संसदबाट भाग्नका लागि अधिवेशन अन्त्य गरिएको बताउनु भयो । उहाँले सरकारले लगानी सम्मेलनका लागि अध्यादेशबाट नियम ल्याउन लागेको भन्दै सो कुरा आफूहरुलाई मान्य नहुने बताउनु भयो । उहाँले संसदलाई बाइपास गरेर ल्याइने निर्णय आफूहरुलाई मान्य नहुने स्पष्ट पार्नुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो – ‘सरकार भाग्न खोज्यो सदनबाट । जहिलेपनि कम्युनिस्ट पार्टीहरु सरकारमा हुँदाखेरी सदनलाई छलेर सरकार बाहिर भाग्ने परिपाटीको विकास भएको छ । यो संसद नै सरकारको मुहान हो भन्ने कुरालाई बिर्सियो । संसद नभइकन सरकार निर्माण हुँदैन । संसदलाई बाइपास गरेका निर्णय हामीलाई अमान्य हुनेछन् । एकातिर लगानी सम्मेलन गर्छु भन्ने, लगानी सम्मेलनमा अध्यादेशबाट नियम ल्याउने यो घोर आपत्तिजनक कुरा छ । हामी यसको छिनोफानो सदनमै बसेर फेरि गर्छौं ।’
नेकपा(माओवादी केन्द्र)का सांसद देवेन्द्र पौडेलले बजेट अधिवेशनको तयारीका लागि संसदको चालु अधिवेशन अन्त्य गरिएको बताउनु भयो । उहाँले विधेयकहरु पारित गर्ने कुरामा संसदका दलहरुका बीचमा सहमती जुट्नुपर्नेमा त्यस्तो हुन नसकेका कारण संसदले धेरै विधेयक पारित गर्न नसकेको बताउनु भयो । संसदलाई सुचारु गर्ने कुरामा प्रमुख प्रतिपक्ष दलको भुमिका कम भएको पनि उहाँको भनाई छ ।
उहाँले भन्नुभयो – ‘भागेको होइन । स्वभाविक रुपमा यो अधिवेशन अन्त्य गरेर बजेट अधिवेशनको शुरुवात गर्नुपर्ने हुन्छ । प्रक्रिया र विधिको हिसावले पनि । भागेको भन्दापनि प्रक्रिया र विधि प्रयोग गर्नका निम्ति स्थगित भएको हो । छिट्टै संसद खुल्छ । सरकारले विधेयक ल्याउने हो । दलहरुका बिचमा सहमति हुनुपर्छ । दलहरुका बिचमा सहमति भएको भएदेखि छिट्टै कामहरु अगाडी बढ्थे होला । प्रतिपक्षले पनि संसद रोक्नेतिर जानुभयो । बोलेर, विषय प्रस्तुत गरेर, आफ्ना मुद्दाहरु राखेर संसदलाई सुचारु गराउनेतिर गएको भए हुन्थ्यो । कुनैपनि हालतमा संसद चल्न नदिनेतिर उहाँहरु जानुभयो । त्यो सहि तरिका होइन । लोकतान्त्रिक संस्कार, परम्परा अनुसार सरकारले बिजनेश दिने हो । बिजनेशमा छलफल चलाएर टुंगो लगाउने काम सदनको हो । त्यसमा प्रतिपक्षको पनि भुमिका हुनुपथ्र्यो । प्रतिपक्षको भुमिका कम भयो ।’
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका प्रमुख सचेतक सन्तोष परियारले पुराना राजनीतिक दलहरुको असंसदीय गतिविधिका कारण संसद बन्दी भएको बताउनु भयो । उहाँले गृहमन्त्री रवि लामिछानेलाई संसदमा अस्वीकृत गरेर संसदलाई गतिहिन बनाइएको बताउनु भयो । उहाँले आगामी बजेट अधिवेशनमा पनि विधेयकको काम हुने बताउनु भयो ।
उहाँले भन्नुभयो – ‘विधेयकमा कामहरु भएका छन् । यो अधिवेशन मुलत: विधेयक अधिवेशन भएको भएर यहीँबाट धेरै कुराहरु भएको भए हुन्थ्यो भन्ने यहाँको सरोकार असाध्यै राम्रो छ । तर बजेट अधिवेशनमा पनि यसका काम हुन सक्छन् । संसदको गतिरोध लामो समयसम्म राजनीति गरेका र आफुलाई राजनीतिमा अभ्यस्त भनिएका पार्टीहरुको असंसदीय गतिविधि र संसदलाई बन्दी बनाउने काम र व्यक्तिलाई दोष लगाएर, व्यक्तिलाई अस्वीकृत गरेर संसदलाई नै गतिहिन बनाउने कारण हो । त्यो कारणले आज यो अधिवेशन टुंगिएको हो ।’
राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका प्रमुख सचेतक ज्ञानबहादुर शाहीले संसदको चालु अधिवेशन सकिनु नियमित प्रक्रिया भएको प्रतिक्रिया दिनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो – ‘हिउँदे अधिवेशन सकियो । यो नियमित कुरा हो । पहिलेदेखि भइआएको कुरा हो । यसमा कुनै नौलो विषयवस्तु छैन । सरकारले जुन कुरा माग पुरा गर्नुपथ्र्यो त्यो गर्दै गर्दैन । यस्तो सरकार छ कि बहुमत हुँदाहुँदै पनि आफैँ विश्वासको मत लिँदै हिँड्छ ।’
नेकपा(एकीकृत समाजवादी)का सांसद अम्मर बहादुर थापाले विधेयक बनाउनका लागि संसदको ध्यान गम्भीरतापूर्वक जान नसकेको बताउनु भयो । उहाँले कानून बनाउने मुल दायित्व बिर्सेर संसदमा अन्य विषयमा मात्रै लडिराखिएको बताउनु भयो । उहाँले कानून निर्माणको सन्दर्भमा दलहरुको कमी, कमजोरी भएको बताउनु भयो ।
उहाँले भन्नुभयो – ‘विधेयकको विषयमा गम्भीरतापूर्वक जानुपथ्र्यो सदन, जाँदैन । अन्य लफडामा मात्रै लागिराख्ने । हाम्रो दायित्व कानून बनाउने हो । विधेयकहरुलाई पास गरेर छिटोभन्दा छिटो कानूनमा रुपान्तरण गर्ने काम हाम्रो हो । यसमा कमी, कमजोरी भएका छन् । समितिको बैठक पनि कोरम नपुग्ने स्थिति छ । माननीयहरु जिल्ला जाने क्रम पनि छ ।’
नेपाल मजदुर किसान पार्टीका सांसद प्रेम सुवालले सत्तापक्ष र प्रमुख प्रतिपक्षसँग कुनै भिजन नभएका कारण संसदबाट विधेयकहरु पारित हुन नसकेका बताउनु भयो । उहाँले दलका नेताहरुलाई बोल्न नदिइकन संसदको अधिवेशन अन्त्य गरिएको भन्दै असन्तुष्टि व्यक्त गर्नुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो – ‘न सत्तापक्षसँग भिजन छ । न प्रमुख विपक्षीसँग भिजन छ । आज संसद टुंग्याइयो, प्रमुख विपक्षीलाई बोल्नै नदिइकन । सबै दलहरुलाई बोल्न दिनुपर्छ नि । समिक्षा हुनुपर्यो । बोल्नै दिइएन । संसदमा सत्तापक्ष र प्रमुख विपक्ष काबिल नहुुँदाखेरी देश र जनतालाई दु:ख भएको हो ।’
उहाँले संसदमा सत्तापक्ष र प्रमुख प्रतिपक्ष काबिल नहुँदा देश र जनतालाई दु:ख भएको बताउनु भयो ।
