एजेन्सी । एकदिवसीय विश्वकप सुरु हुन मात्र एक दिन बाँकी छ । ४ अक्टोबर अर्थात् आजको ओपनिङ सेरेमोनिपछि उद्घाटन खेल ५ अक्टोबर (भोलि) अहमदाबादको नरेन्द्र मोदी स्टेडियममा हुनेछ । राउण्ड रोबिन चरणमा १० टोलीले ४५ खेल खेल्नेछन् । जसमध्ये ४ टोली सेमिफाइनलमा पुग्नेछन् । प्रतियोगिताको फाइनल नोभेम्बर १९ मा अहमदाबादमै हुनेछ ।
कति टिम र कति लिग खेल हुनेछन् ?
सन् २०१९ को विश्वकप जस्तै यस पटक पनि १० टोलीको सहभागिता रहेको छ । प्रतियोगितामा आयोजक भारतसँगै अष्ट्रेलिया, इंग्ल्यान्ड, पाकिस्तान, न्यूजिल्याण्ड, दक्षिण अफ्रिका, श्रीलंका, नेदरल्याण्ड्स, अफगानिस्तान र बंगलादेशले पनि खेल्नेछन् ।
१० टोलीले राउण्ड रोबिन ढाँचामा एकअर्कासँग ९–९ खेल खेल्नेछन् । अर्थात् लिग चरणमा जम्मा ४५ खेल हुनेछन् । नकआउट चरणमा २ सेमिफाइनल र अन्तिममा फाइनल खेल हुनेछ ।
लिग चरणका ४५ खेलमध्ये ३९ खेल डे–नाइट हुनेछन् भने ६ खेल दिनमा हुनेछन् । डे–नाइट खेलहरू दिउँसो २ः१५ बजे सुरु हुनेछन् भने दिनका खेलहरू बिहान १०ः४५ र ११ः४५ बजे सुरु हुनेछन् ।
प्रतियोगिताहरू कहाँ हुनेछन् ?
प्रतियोगिता भारतका १० सहरमा हुनेछन् । हैदराबादमा ३ खेल हुनेछन् भने बाँकी ९ सहरमा ५–५ खेल हुनेछन् । यी ९ सहरमा अहमदाबाद, कोलकाता, मुम्बई, बेंगलुरु, दिल्ली, चेन्नई, धर्मशाला, लखनउ र पुणे पर्छन् । हैदरावादमा दुई अभ्यास खेल पनि खेलिएका छन् । ४–४ अभ्यास खेल तिरुवनन्तपुरम र गुवाहाटीमा सम्पन्न भएका थिए ।
पहिलो खेल कहिले र कुन टिमबीच हुनेछ ?
अक्टोबर ५ मा अहमदावादको नरेन्द्र मोदी स्टेडियममा उद्घाटन खेल न्यूजिल्याण्ड र इंग्ल्याण्डबीच हुनेछ । लिग चरणका ४५ खेल नोभेम्बर १२ सम्म हुनेछन् । भारत र नेदरल्याण्ड्सबीचको अन्तिम लिग खेल बैंगलोरमा हुनेछ । भारत र पाकिस्तानबीचको लिग चरणको खेल अक्टोबर १४ मा अहमदाबादमा मात्र हुनेछ ।
कसरी टोली सेमिफाइनलमा पुग्नेछन् ?
लिग चरणमा खेल जित्दा प्रत्येक टोलीले २ अंक प्राप्त गर्नेछन् । अंक तालिकाको शीर्ष ४ स्थानमा रहने टोली सेमिफाइनलमा पुग्नेछन् । सेमिफाइनल १५ नोभेम्बरमा मुम्बई र १६ नोभेम्बरमा कोलकातामा हुनेछ । सेमिफाइनलका विजेता टोलीहरूबीच नोभेम्बर १९ मा अहमदाबादमा फाइनल हुनेछ ।
वर्षाका कारण खेल रद्द भए के हुन्छ ?
लिग चरणको खेल वर्षा वा अन्य कारणले रद्द भएमा दुवै टोलीले १–१ अंक पाउनेछन् । यदि सेमिफाइनल र फाइनल रद्द भएमा, अर्को दिन रिजर्भ डे हुनेछ । नकआउट खेल रोकिएको स्थानबाट रिजर्भ डेमा सोही स्कोरका साथ खेल सुचारु हुनेछ ।
रिजर्भ डे पनि रद्द भयो भने के हुन्छ ?
रिजर्भ डेमा पनि सेमिफाइनल खेल सकिएन भने अंक तालिकामा राम्रो स्थानमा रहेको टोली फाइनलमा पुग्नेछ । रिजर्भ डेमा पनि फाइनल खेल सम्पन्न हुन नसकेमा दुवै टोलीलाई संयुक्त विजेता मानिनेछ र विजेताको ट्रफी बाँडिनेछ ।
सेमिफाइनल पुग्न कति अंक चाहिन्छ ?
सन् २०१९ को विश्वकपमा अष्ट्रेलिया र भारत ७–७ खेल जितेर सेमिफाइनलमा पुगेका थिए । यसपटक पनि शीर्ष ४ मा पुग्न ७ जित आवश्यक छ । ६ खेलमा विजेता हुने टोलीहरू नेट रन रेटमा निर्भर हुन सक्छन् । पछिल्लो पटक न्युजिल्यान्ड र पाकिस्तानको ११/११ अंक थियो तर न्युजिल्यान्डले राम्रो रनरेटका कारण क्वालिफाई गरेको थियो ।
यदि २ टोलीको अंक र रन रेट बराबर भएमा कुन टिम क्वालीफाई हुन्छ ?
मानौं भारत र अफगानिस्तान दुवैको १२–१२ अंक छ र उनीहरुको रन रेट पनि बराबर छ । यस्तो अवस्थामा यी दुईबीच भएको खेल जित्ने टोली छनोट हुनेछ । दुई टोलीबीचको खेल रद्द भएमा अफगानिस्तानको टोली छनोट हुनेछ । किनभने अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिल (आईसीसी)को छनोटमा अफगानिस्तान पाँचौं र भारत छैटौं स्थानमा छ । किनभने दुवै टोली सुपर लिगको अंक तालिकामा यी स्थानमा पुगेका थिए ।
आईसीसीले २०२३ को विश्वकपका लागि मात्र सुपर लिग सुरु गरेको थियो । यसमा १३ टोली समावेश थिए, सबै टोलीले एकअर्कासँग ३ वा सोभन्दा बढी खेलको ८ ओडीआई सिरिज खेलेका थिए । त्यसैका आधारमा आइसिसीले तयार पारेको अंक तालिकालाई हेरी प्रतियोगिताको छनोट गर्ने निर्णय गरेको थियो ।
खेल टाई भयो भने के हुन्छ ?
यदि खेल लिग वा नकआउट चरणमा बराबरी भएमा, विजेता निर्णय गर्न सुपर ओभर प्रयोग गरिनेछ । खेल सकिएको ५ मिनेटपछि मात्र सुपर ओभर सुरु हुनेछ ।
सुपर ओभरमा दुवै टोलीले एक-एक ओभर ब्याटिङ गर्ने मौका पाउनेछन् । यसमा बलिङ टिमबाट एकजना बलरले ६ बल बलिङ गर्छ भने ब्याटिङ टिमबाट ३ जना ब्याट्सम्यानले मात्र ब्याटिङ गर्न सक्छन् । सुपर ओभरमा धेरै रन बनाएर जित्ने टोलीलाई विजेता मानिन्छ ।
सुपर ओभर खेलको समयमा प्रयोग गरिएका बलहरू मार्फत सञ्चालन गरिन्छ । यसमा पछि ब्याटिङ गर्ने टोलीले पहिले ब्याटिङ गर्ने मौका पाउँछ ।
सुपर ओभर पनि बराबरी भयो भने के हुन्छ ?
सुपर ओभर पनि बराबरी भए पनि विजेताको निर्णय नभएसम्म सुपर ओभर मात्र खेलिनेछ । वर्षाका कारण सुपर ओभर बीचमै रोकिएमा दुवै टोलीले लिग चरणमा १–१ अंक पाउनेछन् । सेमिफाइनलमा अंक तालिकामा राम्रो स्थानमा रहने टोली विजेता मानिनेछ । फाइनलमा सुपर ओभर सकिएन भने दुवै टोली संयुक्त विजेता मानिनेछन् ।
विजेताले कति पैसा पाउँछ ?
एकदिवसीय विश्वकप जित्ने टोलीले करिब ५३ करोड २१ लाख रुपैयाँ पुरस्कार पाउनेछ । उपविजेतालाई करिब २५ करोड ६३ लाख रुपैयाँ दिइनेछ । सेमिफाइनलमा पराजित हुने प्रत्येक टोलीले १० करोड ५६ लाख रुपैयाँ पाउनेछन् ।
समूह चरणमा पुग्ने ६ टोलीले करिब १ करोड ३३ लाख पाउनेछन् । यसैगरी समूह चरणको प्रत्येक खेल जित्ने टोलीलाई ५३ लाख ३६ हजार रुपैयाँ दिइनेछ । प्रतियोगिताको कुल पुरस्कार राशि १० मिलियन डलर (करिब १ अर्ब ३३ करोड १९ लाख रुपैयाँ)रहेको छ ।
यस बाहेक प्लेयर अफ दि म्याच, प्लेयर अफ दि टुर्नामेन्ट, उत्कृष्ट ब्याटर र उत्कृष्ट बलरको अवार्ड जित्ने खेलाडीलाई छुट्टाछुट्टै पुरस्कार प्रदान गरिनेछ ।
आईसीसी एकदिवसीय विश्वकपका लागि सबै १० टोलीले आफ्नो टोली सार्वजनिक गरिसकेका छन् । स्क्वाड घोषणा गर्ने अन्तिम मिति २८ सेप्टेम्बर थियो । यस दिन भारत र अष्ट्रेलियाले आ–आफ्ना टोलीमा १–१ परिवर्तन गर्दै टोलीलाई अन्तिम रूप दिएका थिए ।
अष्ट्रेलिया सर्वाधिक ५ पटक विजेता
एकदिवसीय विश्वकप १३ औं पटक आयोजना हुन लागेको हो । यसअघि आयोजित १२ वटा प्रतियोगितामा अष्ट्रेलियाले सर्वाधिक ५ पटक उपाधि जितेको छ । सन् १९८७ मा इङ्ल्यान्डलाई हराएर भारतले पहिलो पटक ट्रफी जितेको थियो । वेस्ट इन्डिज र भारत २–२ पटक च्याम्पियन बनेका छन् । पाकिस्तान, श्रीलंका र इंग्ल्याण्डले १–१ पटक उपाधि जितेका छन् ।
सन् १९७५ मा पहिलो पटक विश्वकप खेलिएको थियो, जब वेस्ट इन्डिजले उपाधि जितेको थियो । यस्तै, इंग्ल्याण्ड डिफेन्डिङ च्याम्पियन हो, टोलीले २०१९ मा घरेलु मैदानमा फाइनलमा न्यूजिल्याण्डलाई हराएर उपाधि जितेको थियो ।
