काठमाडौं । साउन महिना सुरु भइसकेको छ । यतिबेला धेरै मानिसहरु विशेषगरी महिला र युवती सोमबारको ब्रत बस्छन् । कतिले शिव भगवानलाई खुसी राख्नका लागि महिनाभरीका लागि सात्विक भोजन गर्ने गर्छन् ।धार्मिक मात्रै नभई स्वास्थ्यको हिसावले पनि ब्रत लाभदायक हुने विज्ञहरु बताउँछन् । तपाईंले आस्थाका लागि बस्नुभएको ब्रतले शरीरमा विभिन्न फाइदा पुर्याउँछन् भन्ने कुरा के तपाईंलाई थाहा छ ?
अनुसन्धानमा पत्ता लागे अनुसार जो व्यक्ति कम खान्छन्, उनीहरुको शरीर धेरै समयसम्म फिट रहन्छ । सुरुमा ब्रत बस्दा शरीरले असजिलो महसुस गर्छ तर समयसँगै शरीरलाई भोको पेट बस्ने बानी पर्छ । १२ घण्टासम्म केही नखाने व्यक्तिको शरीरमा अटोफागी नामको सफाई प्रक्रिया सुरु हुन्छ ।
अनावश्यक कोसिकालाई शरीरले सफा गर्न थाल्छ । साउन महिनामा बढी वर्षा हुने हुँदा कीटाणुको संक्रमण पनि चाँडै हुन्छ । त्यसैले माछामासु जस्तो चाँडै संक्रमित हुने खाद्यवस्तु खादैनन् ।
धेरैले यो महिनामा शरीरलाई उत्तेजित तुल्याउने लसुन, प्याज पनि खाँदैनन् । ब्रत बस्दा जीवन लामो हुनसक्छ किनभने मधुमेह र क्यान्सरजस्ता रोगको खतरा पनि कम हुन्छ । साथै, ब्रत बस्नेहरु निकै हल्का पनि महसुस गर्छन् । हल्का शरीरले मन पनि हल्का हुन्छ र दिमागले राम्रोसँग काम गर्छ । समग्रमा भन्नुपर्दा ब्रतले सकारात्मक असर पुर्याउने गर्छ ।
यो सिजनमा कहिले अत्याधिक गर्मी हुने त कहिले अत्याधिक झरी पर्ने हुँदा भोकभोकै बसेर व्रत लिनुभन्दा फलफूल तथा जुसहरु खानुपर्छ । फलफूल, दूधजस्ता पोसिला खानेकुरा बढी खानुपर्छ ।
यसबाट शरीरमा यस्ता हर्मोनको श्राव हुन्छ जसले फ्याटी टिस्यूलाई तोड्न मद्दत मिल्छ । अर्थात् तपाईंको तौल कम हुनसक्छ । अनुसन्धानमा यो पनि प्रमाणित भइसकेको छ कि शर्ट टर्म फास्टिङ अर्थात् केही समयका लागि ब्रत बस्दा शरीरमा मेटाबोलिजम तीब्र रुपमा बढ्छ जसले तौल घटाउन मद्दत मिल्छ ।
आयुर्वेद अनुसार ब्रत बस्दा शरीरमा जठराग्नी (डाइजेस्टिभ फायर) बढ्ने गर्छ । यसले पाचन बलियो हुन्छ । यसले ग्यासको समस्या पनि भाग्छ ।
