२० आश्विन २०८१, आईतवार
,
तपाईं के खोज्दै हुनुहुन्छ ?

चिनियाँ अल्पसंख्यक जातीले मनाए चोङ छ्यौं च्ये पर्व



अ+ अ-

काठमाडौं । चिनियाँ अल्पसंख्यक जातीले मध्य–शरद अर्थात् चोङ छ्यौं च्ये पर्व मनाएका छन् ।

चिनियाँ पात्रो अनुसार, आठौँ महिनाको पन्ध्रौं दिनलाई चोङ् छ्यौ च्ये अर्थात् मध्यशरद पर्व भनिन्छ । सेप्टेम्बर १७ तारिख अर्थात् आज चालु वर्षको मध्यशरद पर्व हो ।

चोङ् छ्यौ च्ये पर्व मनाउने रितिरिवाज प्राचीन कालदेखि सुरू भएको हो । यस पर्वको रातमा चन्द्रमा सबैभन्दा बाटुलो र उज्यालो हुन्छ । यस्तो पूर्णिमा भएका कारण यस दिनलाई “थुआन युआन चे”चाड अर्थात् भेला हुने चाड पनि भनिन्छ । चिनियाँहरुले उक्त पर्वको राति चन्द्रमाको दर्शन र पूजा–आजा गर्ने चलन छ । चिनियाँहरुले रातमा रंगी–विरंगी बत्ती प्रदर्शन गर्ने गर्दछन् । केही क्षेत्रमा बत्ती नदीमा राखेर सुख र सौभाग्यको शुभकामना दिने चलन रहेको चिनियाँ सञ्चारमाध्यम सीआरएनले जनाएको छ ।

यो रातमा चन्द्रमाको पूजाआजा गर्न र त्यसको दर्शन गर्नका लागि “युए पिङ्ग“ नामक एक विशेष किसिमको रोटी नभई नहुने खाद्य–पदार्थ हो । युए पिङ्ग नामक रोटी पूर्णिमाको चन्द्रमाको आकार जस्तै बनाइएको हुन्छ । जसमा केही टुक्रा–टुक्रा चीज–बीजहरु राखिएका हुन्छन् । साधारण रोटीको तुलनामा त्यो निकै फरक हुन्छ । यस किसिमको रोटीको बाहिरी भागमा पौराणिक कथामा भनिएअनुसार छाङ्अ नामकी एउटी देवी चन्द्रमातिर उडेर गएको चित्र वा सम्पन्न वर्षको दृष्य वा दीर्घायुको कामना सम्बन्धी चित्रहरु पनि कुँदिएको हुन्छ ।

चोङ् छ्यौ च्ये चाडको बेलुकी पूर्ण गोलाकार चन्द्रमा भर्खरै उदाउँदा मानिसहरु उदाइरहेको चन्द्रमातिर युए पिङ्ग र नाना किसिमका फल–फूलहरु राखेर पूजा–आजा गर्न थाल्र्छन् । पूजा–आजा गर्ने क्रिया सकिएपछि परिवारका सबै सदस्यहरु एउटै ठाउँमा बसेर चन्द्रमाको दर्शन गर्दै युए पिङ्ग रोटी खाने गर्दछन् ।

चीनका विभिन्न क्षेत्रहरुका युए पिङ्गको शैली र स्वाद पनि फरक–फरक छ । पैचिङ्गमा पैचिङ्ग शैलीको युए पिङ्ग रोटी,पूर्वी चीनमा पर्ने सु चौ नगरले प्रतिनिधित्व गरेको सु चाउ शैलीको युए पिङ्ग रोटी, दक्षिणी चीनमा पर्ने क्वाङ्ग तुङ्ग प्रान्तको क्वाङ्ग शैलीको युए पिङ्ग रोटी र छाउ चाउ क्षेत्रको छाउ शैलीको युए पिङ्ग चीनभरिमै सबैभन्दा लोकप्रिय छन् ।

चिनियाँहरुको जीवनस्तरमा सुधार हुँदैआएको सन्दर्भमा युए पिङ्ग रोटीभित्र राखिने चीज–बीजहरुमा पनि परिवर्तन भएको देखिन्छ । परम्परागत चिनी,बयर,नरिवल, रातो दालका धूलो, सुकुटी मासु आदि बाहेक हाँसका नूनिला अण्डाको पहेंलो भाग,फल–फूलका मसिना टुक्रा र छु अर्थात् भेनेगर पनि युए पिङ्ग रोटीभित्र राख्ने गरिन्छ ।

युए पिङ्ग रोटी नाता–कुटुम्ब र इष्ट–मित्रहरुसित शिष्टाचार भेट गर्दा एक–अर्कालाई दिने–चढाउने कोसेली हो ।