कास्की। पोखरामा नेपाल संवत् ११४६ को स्वागतार्थ भिन्तुना र्याली निकालिएको छ । नेवा खलः कास्कीको आह्वान तथा शितलादेवी नेवाः पुच, पोखरा–१२ र सिसुवा नेवाः खल, पोखरा–३० को संयुक्त आयोजनामा भिन्तुना ¥याली निकालिएको हो ।
पोखरा महानगरपालिका–३ नारायणस्थान मन्दिरस्थित वीरेन्द्र स्मृति पार्कभित्र रहेको राष्ट्रिय विभूति शङ्खधर साःख्वाको प्रतिमामा माल्यार्पण गरी ¥याली निकालिएको हो । नेपालीको महानपर्व तिहार (दीपावली) अन्तर्गतको नेवारी समुदायमा प्रचलित म्हः पूजाको दिनदेखी नेपाल संवत् (नयाँ वर्ष) प्रारम्भ हुने हुँदा नेपाल संवत्को स्वागतार्थ हरेक वर्ष पोखरामा भिन्तुना ¥याली निकालिन्छ ।
यसैको निरन्तरतास्वरुप यस वर्ष पनि ¥याली निकालिएको र झाँकीसहित विभिन्न जाति जनजातिको उल्लेख्य सहभागिता थियो । कार्यक्रममा विभिन्न सांस्कृतिक झाँकी प्रदर्शन गरिएको थियो, भने नेवारी संस्कृति झल्कने लाखे तथा लाठी नाचसहित मुरली बजाउँदै सहभागी भएका थिए ।
आफ्नो मौलिक पहिचान झल्काउँदै संस्कृति संरक्षण गर्ने उद्देश्यले नेपाल संवत्को अवसरमा नेवारी संस्कृति प्रदर्शन गरिएको नेवाः खल कास्कीका अध्यक्ष अशोक पालिखेले बताउनुभयो ।
¥यालीपछि आयोजित शुभकामना आदानप्रदान कार्यक्रममा सर्वोच्च अदालतका पूर्व प्रधान न्यायाधीश कल्याण श्रेष्ठले पछिल्लो क्रममा नेवार जातीले आफ्नो भाषा, संस्कृति छाड्दै गएकोमा चिन्ता व्यक्त गर्नुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, “भाषा, संस्कृति मानिसको पहिचान हो । नेवारी भाषा बोल्न, संस्कृति मान्न र वेषभूषा लगाउन कसैले पनि हिच्किचाउनु हुन्न । संस्कार, संस्कृति, भाषा र वेषभूषा संरक्षणमा सबैको योगदान आवश्यक छ ।” नेवाः खल कास्कीका अध्यक्ष अशोक पालिखेले नेपाल संवत् मौलिक र साझा संवत् भएकाले यसलाई दैनिक कामकाजमा प्रयोग गर्नुपर्नेमा बताउँदै भाषा, संस्कृति सबैले गर्वका साथ प्रयोग र संरक्षण गर्नुपर्ने आवश्यकता औँल्याउनुभयो ।
यसैगरी नेवाः खल कास्कीले स्थापना गरेको पोखरा नेवा रत्न सम्मान यसवर्ष भैरव सांस्कृतिक समितिलाई प्रदान गरिएको छ । वरिष्ठ संस्कृतिकर्मी तीर्थ श्रेष्ठ, सङ्गीता बज्राचार्य, सुविन्द्र श्रेष्ठ र श्रीकृष्ण कतिला रहेको छनोट समितिले गरेको सिफारिसका आधारमा नेवा खल कास्कीले पहिलो पटक भैरव सांस्कृतिक संरक्षण समितिलाई नेवा रत्न सम्मान प्रदान गरेको हो ।
नेवारी संस्कृति संरक्षणमा महत्वपूर्ण योगदान दिएको व्यक्ति वा संस्थालाई प्रदान गरिने यो पुरस्कारको राशि नगद रु एक लाख र ताम्रपत्र छ । त्यस्तै, नेवाः खल कास्कीले हरेक दुई÷दुई वर्षमा प्रदान गर्नेगरी अन्तरराष्ट्रिय नेवा रत्न सम्मान पनि घोषणा गरेको छ ।
