बागलुङ । कालोपत्र भएको छ वर्ष नबित्दै दूरावस्थामा पुगेको मध्यपहाडी लोकमार्गको घोडाबाँधे–हटिया खण्डमा सडक मर्मतसुधार धमाधम भइरहेको छ । सडकको स्तर खस्कँदा लामो समयदेखि यात्रुले झेल्दै आएको सास्ती आउँदो वर्षात्अगावै हट्ने भएको छ । रुग्ण सडकलाई पुरानै स्थितिमा फर्काउन वृहत् मर्मत थालिएको लोकमार्ग आयोजना कार्यालय पर्वतले जनाएको छ ।
आयोजनाका इञ्जिनियर राजन पाण्डेका अनुसार हालसम्म सडक मर्मतमा २० प्रतिशत भौतिक र १५ प्रतिशत वित्तीय प्रगति भएको छ । “ १४ महिनाको सम्झौता छ, तीव्र गतिमा काम भइरहेकाले त्योभन्दा छिट्टै सकिन्छ”, उहाँले भन्नुभयो ।
रु १३ करोड ९९ लाखमा जोशी निर्माण सेवाले कामको जिम्मा लिएको छ । नाली मर्मत, ग्याबिनपर्खाल, भत्केको ठाउँमा कालोपत्रलगायत मर्मतसुधारको काम हुनेछ । सडकलाई सहज बनाउन तत्काल आवश्यक देखिएका ठाउँमा मर्मत गरिने इञ्जिनियर पाण्डेले बताउनुभयो ।
“सडकको १७ किमि दूरीमा मर्मतसुधारको काम हुन्छ, बढी क्षति १० किमिभित्र भएको छ”, उहाँले भन्नुभयो, “आउँदो वर्षायाममा सडकको मुहार फेरिन्छ, यात्रुको आउजाउ पनि सहज हुन्छ ।” निर्माण कम्पनीले डेढ सय जति कामदार लगाएर तीन/चार ठाउँबाट एकैसाथ मर्मतको काम गरिरहेको छ ।
दुई वर्षअघिको बर्षात्मा पहिराले क्षतविक्षत बनेको उक्त सडक खण्ड बेलैमा नबन्दा जनगुनासो बढेको थियो । त्यहीँमाथि गत जेठमा भएको ठूलो वर्षात्पछि खसेका पहिराले सडकमा थप क्षति निम्त्याएको थियो । जीर्ण र बिरुप बन्दै गएको लोकमार्गको मर्मतसुधारमा ढिलै भएपनि आयोजना कार्यालयले अग्रसरता लिएको छ ।
गलकोट नगरपालिका–२ का अध्यक्ष हेमन्त भण्डारीले राष्ट्रिय गौरवको आयोजना भएकाले पनि लोकमार्गको स्तरोन्नतिमा कतैबाट पनि ढिलासुस्ती हुन नहुने बताउनुभयो । “धैरेपटक हामीले पनि आवाज उठायौँ, अहिले आएर बल्ल कामले गति लिएको छ”, उहाँले भन्नुभयो, “बर्सेनि यो खण्डमा सडक भासिने र पहिरो जाने हुन्छ, दीर्घकालीन रुपमा समस्या नआउने गरी सडक पुनःनिर्माण गर्नुपर्ने देखिन्छ ।”
गलकोट–१ र २ मा पर्ने उक्त सडक अन्तर्गत जम्दारे, भुङ्खानी, चौराहा र साइनपाटन सामुदायिक वन क्षेत्रमा पहिराको उच्च जोखिम छ । दुई वर्षअघि जम्दारेको घुम्तीमा सडक भासिएपछि केही समय ठूला सवारीको आउजाउ नै रोकिएको थियो । त्यो घुम्तीमा अहिले पनि जोखिम उस्तै छ ।
गलकोट–१ का अध्यक्ष लालबहादुर रानाले कालोपत्र भएको अर्को वर्षदेखि नै सडक बिग्रन सुरु भएको बताउनुभयो । वर्षात्का बेला नाली पुरिने, पहिराको व्यवस्थापन नहुने जस्ता कारणले पनि सडक बिग्रने गरेको उहाँको भनाइ छ । दीर्घकालीन रुपमा सडक सुरक्षाको काम हुन नसकेको अध्यक्ष रानाको गुनासो छ ।
सडक पुनःनिर्माण नै गर्ने भनेर रु। ४० करोडको लागत योजना प्रस्ताव गरिएको भएपनि पछि मर्मतसुधारका लागि मात्र ठेक्का भएको आयोजना कार्यालयले जनाएको छ । सामान्य पटके मर्मतले नहुने देखिएपछि बृहत्् मर्मतसुधार थालिएको हो । लोकमार्गले जिल्लामा एकसय ४२ किमि दूरी समेट्छ । घोडाबाँधे–हटिया खण्ड सबैभन्दा सुरुमा कालोपत्र भएको थियो ।
सदरमुकामदेखि घोडाबाँधे जोड्ने २५ किमि सडक भने अझै पूरा कालोपत्र हुन सकेको छैन । तल्लो खण्डको उपल्लाचौरदेखि खहरेसम्म पाँच र उपल्लोको बिहुँ खण्डमा छ किमि मात्र कालोपत्र छ ।
निर्माण कम्पनीको ढिलासुस्ती र मनपरीका कारण ठेक्का लगाएको वर्षौँसम्म पनि सडक कालोपत्र हुन नसकेको हो । लोकमार्गको पश्चिम खण्ड हटियादेखि बुर्तिबाङ हुँदै पूर्वी रुकुमको सीमासम्मै कालोपत्र भइसकेको छ । सदरमुकामतर्फ जोड्ने सडक भने मार्ग खुलेको २५ वर्ष बित्नलाग्दासमेत उस्तै हालतमा छ ।
