काठमाडौं । २०५४ सालमा शेरबहादुर देउवा नै प्रधानमन्त्री हुँदा नेकपा एमाले विभाजन भएको थियो । २४ बर्षपछि फेरी शेरबहादुर देउवा नै प्रधानमन्त्री हुँदा नेकपा एमाले विभाजन हुने भएको छ । २०५४ सालमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले भारतसँग गरेको महाकाली सन्धिलाई समर्थन गर्ने कि बिरोध गर्ने भन्ने बिषयमा पार्टी भित्र अन्तर बिरोध चर्किदै गएपछि तत्कालीन उपमहासचिब बामदेब गौतमसहित सहाना प्रधान सिपी मैनालीहरु सहित झण्डै आधाआधी सांसद लिएर एमाले बिभाजन भएको थियो ।
तत्कालीन माले महाकाली सन्धीको बिपक्षमा उभिएको थियो भने माधव नेपाल तथा केपी ओलीहरु पक्षमा उभिएका थिए । संयोग यस्तो परेको छ कि फेरी उनै देउवाको सरकारलाई समर्थन दिने वा नदिने भन्ने बिषय सहित शक्ति सघर्षको अन्तरकलहबाट नेकपा एमाले विभाजन हुँदैछ । २०५४ मा माधव नेपाल बिरुद्ध उभिएका बामदेब गौतम यती बेला केपी ओली बिरुद्ध उभिएर नयाँ दल दर्ताका लागि क्रियाशिल रहेका छन् ।
२०५१ सालको मध्यावधि चुनावबाट एमाले राष्ट्रियसभामा समेत गरी एक सय १५ सिटसहित संसदको पहिलो दल बनेको थियो। पार्टी विभाजनका लागि माले पक्षलाई ४० प्रतिशत अर्थात् ४६ जना सांसदको सहित एमाले बिभाजन भएको थियो ।
२०५६ सालमा भएको आम चुनावमा नेकपा मालेले एक सीट पनि जित्न नसकेपछि बामदेब गौतम तथा सहाना प्रधानहरु एमाले फर्किएका थिए । भने सिपी मैनालीले नेकपा मालेलाई निरन्तरता दिदै आउनु भएको छ । मालेबाट एमाले फर्कदै गर्दा नेता गौतमले बल्खु स्थित पार्टी कार्यालय परिसरमा भन्नुभएको थियो 'सावा ब्याज सहित लिएर एकता गरौला भनेको व्याज त कता हो कता सावा पनि जोगाउन सकिएन म त माईन्यूट पूस्तक नै बोकेर आए । ' उहाँले माईन्यूट पुस्तक नै एमालेलाई बुझाएपछि माले महासचिव सिपी मैनालीले कडा आपत्ति जनाउनु भएको थियो ।
२४ बर्ष पछि फेरी नेताहरुको शक्ति सधर्षका कारण एमाले बिभाजन हुदैछ । यस पटक २० प्रतिशत केन्द्रिय सदस्य वा सांसद लिएर आफू अनुकुल पार्टी फुटाउन अध्यादेश जारी गराउनु भएका नेपाललाई कुल सासंद १२२ मध्ये २२ देखी २४ सांसदको साथ रहने देखिएको छ ।
यस अघि विभाजीत भएका नेपाली काग्रेस प्रजातान्त्रीक , माओवादीका बिभिन्न घटकहरु , राप्रपा बिबेकशिल र साझा पार्टी केही बर्ष छुट्टा छुट्टै संगठन चलाएर फेरी निर्बाचनको मुखमा मुल पार्टीका फर्किएका थिए । बिभाजित हुनै लागेको एमालेका बरिष्ठ नेता माधव नेपालले पनि मंगलबार आयोजित एक कार्यक्रममा भन्नुभएको थियो ‘अब पार्टीको क्रान्तिकारी पुनर्गठन गर्छौ र नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीलाई क्रान्तिकारीकरण गर्छौं ।
अहिले नयाँ दल दर्ता गरे पनि हामी तत्कालै अरु पार्टीसँग एकीकरण गर्दैनौं । ओली सुध्रिए भने त्यसपछि पनि एकता हुन सक्छ र चुनावमा सिट बाँडेर लड्न सकिन्छ ।’ यसको अर्थ सैद्धान्तिक बिमति नभै व्यक्तिगत टकराबका कारण पार्टी विभाजन हुनलागेका र केही समय पछि दुबै पक्ष ले एक अर्का बिना अघि बढेन कठिन हुने र एकताको अभियान सुरु हुने नेपाली राजनीतिमा नौलो बिषय नहोला ।
