• १५ चैत्र २०८०, बिहीबार
  •      Thu Mar 28 2024
  •   Unicode
Logo
Latest
★   खेतालालाई दिने ज्याला नपुग्ने भएपछि बगानमै छाडियो कुचो ★   हवाई टिकटमा १३ प्रतिशत अतिरिक्त कर व्यवस्थाले पर्यटन क्षेत्र निरुत्साहित भयो: अध्यक्ष ढकाल ★   मुम्बई लगातार दुई खेलमा पराजित भएपछि कप्तान पाण्ड्याको आलोचना ★   एमडीएमएस खरिद प्रकरण: दूरसञ्चार प्राधिकरणका २० जनाविरुद्ध मुद्दा दायर ★   प्रतिस्पर्धाको अभावले अष्ट्रेलियाको जीवनस्तर तथा उत्पादकत्वमा गिरावट: रिपोर्ट ★   नेप्से परिसूचकमा सामान्य अङ्कको वृद्धि ★   हिमालमा हेलिकप्टरले बचाउँदै पर्यटकको ज्यान ★   स्वरोजगार महिलालाई उपमहानगरको सम्मान ★   राष्ट्रपति रनिङ सिल्डका लागि राष्ट्रपतिलाई निमन्त्रणा ★   निराशा चिर्ने र भरोसा जगाउने चुनौती छ: प्रधानमन्त्री

मंगल ग्रहमा भेटियो ‘गिलो माटो’, अर्बौं वर्षअघि पनि रातो ग्रहले ‘श्वास फेरिरहेको’ थियो



बेइजिङ । लाखौँ वर्ष पहिले मंगल ग्रहमा पानी रहेको वैज्ञानिकहरुको दाबी छ । सतहमा सुक्खा ताल पनि भेटिएको छ, जसले ‘मंगल ग्रहमा जीवन’ को सम्भावनाका धेरै ढोका खोलेको छ।

चीनको जुरोङ रोभरले यो खोजमा ठूलो सफलता हासिल गरेको छ । रोभरले फेला पारेको प्रमाणले मंगल ग्रहमा पहिले अनुमान गरिएको भन्दा लामो समयका लागि पानी थियो भन्ने सुझाव दिएको छ।

जुरोङ १५ मे २०२१ मा मंगल ग्रहको उत्तरी गोलार्धमा ‘युटोपिया प्लानिटिया’ भनेर चिनिने मैदानमा अवतरण गरेको थियो।

अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाको भाइकिंग २ ल्यान्डर पनि सन् १९७६ मा यही ठाउँमा अवतरण भएको थियो । चिनियाँ रोभरको प्रारम्भिक मिशन रातो ग्रहमा प्राचीन जीवनको प्रमाण फेला पार्नु थियो। यसले खनिज, वायुमण्डल र मैदानमा फैलिएको पानी र बरफको विशाल क्षेत्रको जाँच गरेको थियो।

रोभरले आफ्नो अवतरण साइट जाँच गर्‍यो र ग्रहको परिक्रमा गर्ने तियानवेन–१ अर्बिटरमा जानकारी फिर्ता पठायो। रोभरको प्रारम्भिक सर्वेक्षणको तथ्याङ्कले वैज्ञानिकहरूलाई चकित पारेको छ।

मंगल ग्रहको ‘खराब समय’ तीन अर्ब वर्षअघि सुरु भएको थियो । सीएनएन समाचारका अनुसार रोभरको तथ्याङ्कले यूटोपिया प्लानिटियामा पानी रहेको बताउँछ । जबकि धेरै वैज्ञानिकहरूले मंगल ग्रह सुक्खा र चिसो थियो भन्ने सोचेका थिए।

यी खोज साइन्स एडभान्सेज पत्रिकाको अध्ययनमा प्रकाशित भएका छन् । अर्बौं वर्ष पहिले मंगल ग्रह तातो र पानीले भरिपूर्ण ग्रह थियो तर समय बित्दै जाँदा यो बाँझो, चिसो मरुभूमिमा परिणत भयो।

मंगल ग्रहमा परिस्थिति परिवर्तन हुन थालेको समयलाई करिब ३ अर्ब वर्षअघि सुरु भएको ‘अमेजनियन इपोक’ भनिन्छ र अहिले पनि जारी छ।

हाइड्रेटेड खनिजहरू दिने जस्ता भूजल गतिविधिहरूको प्रमाणले अन्वेषकहरूले बेसिनमा पाइने खनिजहरूको बारेमा जुरोङ डेटाको विश्लेषण गरे। उनीहरुले रोभरका धेरै उपकरणहरूको विश्लेषण पनि अध्ययन गरे।

तिनीहरूले रातो ग्रहमा अन्यत्र पाइने हाइड्रेटेड खनिजहरू जस्तै हाइड्रेटेड सिलिका र सल्फेटहरू पनि फेला पारेका छन्। “सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण र नयाँ कुरा यो हो कि हामीले अवतरण साइटमा हाइड्रेटेड खनिजहरू भेट्टायौँ”, अध्ययनका प्रमुख लेखक याङले भने। यी हाइड्रेटेड खनिजहरू भूमिगत पानी जस्तै जलीय गतिविधिहरूको सूचक हुन्। नवभारत टाइम्सबाट