• १५ चैत्र २०८०, बिहीबार
  •      Thu Mar 28 2024
  •   Unicode
Logo
Latest
★   उत्तरपुस्तिका हराएको विषयमा छानबिन गर्न उच्चस्तरीय समिति गठन ★   शिक्षा मन्त्रालयका बीस कर्मचारीलाई स्पष्टीकरण ★   मन्त्रिपरिषद्को बैठक: सचिव पदमा लम्सालको बढुवा,चैते धानको मूल्य निर्धारण  ★   नेपालको पर्यटकीय सम्भावनालाई विश्वमा प्रचार गर्नसके चार गुणा पर्यटक आउँछन्: सांसद राणा ★   इलाम २ मा रास्वपाका उम्मेदवार मिलन लिम्बू ★   एमडीएमएस खरिदमा अनियमितता गरेको अभियोगमा २० जनाबिरुद्ध मुद्दा दर्ता ★   कर्णाली नदीमा हाम फालेर बेपत्ता भएका युवक मृत फेला ★   सवारी दुर्घटनाबाट दैनिक ७ जनाको मृत्यु हुने प्रहरीको तथ्यांक ★   सादा पोशाकमा जनशक्ति परिचालन नगर्न गृहको निर्देशन ★   चीनमा आँधीको चेतावनी

आधुनिकतासँगै थारु परम्परागत नृत्य हराउँदै



मेनका चौधरी

गुलरिया (बर्दिया), ५ भदौ । पर्यटकीय क्षेत्र बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज वरपर रहेका होटलमा आउने पाहुनालाई थारु नृत्य देखाएर आम्दानी गर्ने बर्दिया ठाकुरद्वाराकी जुनकुमारी चौधरीलाई थारु नृत्य हराउन थालेकामा दुःख लागेको छ ।

विदेशी संस्कृतिको सिको, आधुनिक पढाइलेखाइ, युवामा पुरानो संस्कृति अनुसरण गर्न लाज मान्ने र रोजगारीका लागि बिदेशिने प्रवृत्ति देख्दा उहाँ चिन्तित हुनुहुन्छ । नेपालमा बसोबास गर्ने थारु समुदाय संस्कृति र परम्परामा धनी मानिन्छ ।

सो समुदायका पुर्खाले धेरै प्रकारका नाचगान विकसित गरे पनि आजकाल समुदायमा भएको शैक्षिक प्रगति र बदलिँदो आधुनिकतासँगै थारु नृत्य हराउन थालेको उहाँको बुझाइ छ । उहाँ थप्नुहुन्छ – “हामी युवाहरु पर्यटकीय क्षेत्रका होटलमा नाच देखाएर आम्दानी गर्छौंँ तर महँगा खाले बड्का, कठघोरी, झर्रा र मुडरौवा नाच हिजोआज लोप हुन थालेकामा दुःख लाग्छ ।”

नेपालमा मानव सभ्यताको स्थापनाकालदेखि नै थारु समुदाय बस्दै आएको पाइन्छ । थारु समुदायका सन्तान हाल नेपालका तराईका सबै जिल्ला र पहाडी सहरमा पनि छरिएर बसेका छन् ।

परम्परागत शैली त्याग गर्न नसके राज्यको मूलधारबाट अलग्गिने चिन्ता र समाजको बदलिँदो परिस्थितिसँगै शैक्षिक प्रगतिका कारण हिजोआज थारु समुदायमा परिवर्तन आउन थालेको पाइन्छ ।

पुर्खाहरुले गाईभैँसी चराउन जङ्गलमा गएका बेलामा हातमा लाठी लिएका गोठालाले समय व्यतीत गर्न गरेको क्रियाकलाप थारु समुदायमा लाठी नाचको नामले स्थापित हुन पुगेको बताइन्छ । थारु समुदायमा नाच्ने बेलामा हातमा जे चिज लिएर नाच्ने गरिन्छ त्यस नाचलाई त्यही नाम दिने प्रचलन छ ।

हिजोआज समय र पर्वअनुसार नाचिने सखिया, झुम्रा, लाठी, मयुर, हुर्दुङ्वा, देशौरे, दङ्गाहा र राना थारुहरुमा साझा नृत्य बनेको सूर्यपटुवा गाविसका कुँवर थारुले बताउनुभयो । बडादसैँका अवसरमा नाचिने हुर्दुङ्वा नाच आजकाल देखिन छाडेकामा उहाँले चिन्ता व्यक्त गर्नुभयो ।

चौधरी भन्नुहुन्छ – “समुदायमा आएको आधुनिक परिवर्तन र वैदेशिक रोजगारीका कारण युवा वर्ग बिदेशिने बाध्यात्मक अवस्थाले पनि थारु नाच हराउँदै जाने कारण बनेको छ ।” थारु नाच जानेका पुर्खाबाट सस्ंकृति हस्तान्तरण र युवाबाट संस्कृति ग्रहण गर्ने परिपाटीमा कमी भएको उहाँ बताउनुहुन्छ । थारु नृत्यको संरक्षण गरिदिन उहाँले सबैलाई आग्रह गर्नुभयो । रासस