• १६ चैत्र २०८०, शुक्रबार
  •      Fri Mar 29 2024
  •   Unicode
Logo
Latest
★   दक्षिण अफ्रिकामा बस दुर्घटना, ४५ जनाको मृत्यु ★   नेपालमा जलवायु परिवर्तनले पारिरहेको प्रभावबारे प्रभावकारी रुपमा आवाज उठायौँ: सभामुख घिमिरे ★   चीनको ‘जिडिआइ’ बाट नेपालले पनि लाभ लिनसक्छः उपाध्यक्ष पौडेल ★   सुनको मूल्यमा नयाँ रेकर्ड, तोलाको एक लाख ३० हजार पुग्यो ★   व्यावसायिक कृषितर्फ उन्मुख हुन प्रेरित गर्दै प्राविधिक शिक्षालय ★   आधा आकाश ओगट्ने महिलालाई नसमेटिकन चम्किलो धर्तीको कल्पना गर्न सकिँदैन: प्रधानमन्त्री ★   प्रसाईंलाई हतियार राख्न अनुमति दिएकोबारे अनुसन्धान गर्न गृहमन्त्रालयले बनायो छानविन समिति ★   दिक्तेल–चखेवाभञ्ज्याङ सडकखण्डका तीन पुल निर्माणको अन्तिम चरणमा ★   पञ्चकोटमा रहेको गरुड शिला र पृष्ठभूमिका हिमशृङ्खला ★   अझै तीन दिन पानी पर्ने, आज चट्याङको सम्भावना

आधुनिकतासँगै थारु परम्परागत नृत्य हराउँदै



मेनका चौधरी

गुलरिया (बर्दिया), ५ भदौ । पर्यटकीय क्षेत्र बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज वरपर रहेका होटलमा आउने पाहुनालाई थारु नृत्य देखाएर आम्दानी गर्ने बर्दिया ठाकुरद्वाराकी जुनकुमारी चौधरीलाई थारु नृत्य हराउन थालेकामा दुःख लागेको छ ।

विदेशी संस्कृतिको सिको, आधुनिक पढाइलेखाइ, युवामा पुरानो संस्कृति अनुसरण गर्न लाज मान्ने र रोजगारीका लागि बिदेशिने प्रवृत्ति देख्दा उहाँ चिन्तित हुनुहुन्छ । नेपालमा बसोबास गर्ने थारु समुदाय संस्कृति र परम्परामा धनी मानिन्छ ।

सो समुदायका पुर्खाले धेरै प्रकारका नाचगान विकसित गरे पनि आजकाल समुदायमा भएको शैक्षिक प्रगति र बदलिँदो आधुनिकतासँगै थारु नृत्य हराउन थालेको उहाँको बुझाइ छ । उहाँ थप्नुहुन्छ – “हामी युवाहरु पर्यटकीय क्षेत्रका होटलमा नाच देखाएर आम्दानी गर्छौंँ तर महँगा खाले बड्का, कठघोरी, झर्रा र मुडरौवा नाच हिजोआज लोप हुन थालेकामा दुःख लाग्छ ।”

नेपालमा मानव सभ्यताको स्थापनाकालदेखि नै थारु समुदाय बस्दै आएको पाइन्छ । थारु समुदायका सन्तान हाल नेपालका तराईका सबै जिल्ला र पहाडी सहरमा पनि छरिएर बसेका छन् ।

परम्परागत शैली त्याग गर्न नसके राज्यको मूलधारबाट अलग्गिने चिन्ता र समाजको बदलिँदो परिस्थितिसँगै शैक्षिक प्रगतिका कारण हिजोआज थारु समुदायमा परिवर्तन आउन थालेको पाइन्छ ।

पुर्खाहरुले गाईभैँसी चराउन जङ्गलमा गएका बेलामा हातमा लाठी लिएका गोठालाले समय व्यतीत गर्न गरेको क्रियाकलाप थारु समुदायमा लाठी नाचको नामले स्थापित हुन पुगेको बताइन्छ । थारु समुदायमा नाच्ने बेलामा हातमा जे चिज लिएर नाच्ने गरिन्छ त्यस नाचलाई त्यही नाम दिने प्रचलन छ ।

हिजोआज समय र पर्वअनुसार नाचिने सखिया, झुम्रा, लाठी, मयुर, हुर्दुङ्वा, देशौरे, दङ्गाहा र राना थारुहरुमा साझा नृत्य बनेको सूर्यपटुवा गाविसका कुँवर थारुले बताउनुभयो । बडादसैँका अवसरमा नाचिने हुर्दुङ्वा नाच आजकाल देखिन छाडेकामा उहाँले चिन्ता व्यक्त गर्नुभयो ।

चौधरी भन्नुहुन्छ – “समुदायमा आएको आधुनिक परिवर्तन र वैदेशिक रोजगारीका कारण युवा वर्ग बिदेशिने बाध्यात्मक अवस्थाले पनि थारु नाच हराउँदै जाने कारण बनेको छ ।” थारु नाच जानेका पुर्खाबाट सस्ंकृति हस्तान्तरण र युवाबाट संस्कृति ग्रहण गर्ने परिपाटीमा कमी भएको उहाँ बताउनुहुन्छ । थारु नृत्यको संरक्षण गरिदिन उहाँले सबैलाई आग्रह गर्नुभयो । रासस